Đề bài: Đọc và phân tích nội dung và cách miêu tả cảnh mưa trong đoạn văn sau của nhà văn Hào Vũ:
Đang mùa mưa. Mưa rả rích suốt ngày. Trời lúc nào cũng mọng nước. Lúa chín rũ xuống. Bông lúa ướt nhép vàng sậm. Cứ đà này, mấy ngày nữa không gặt kịp, lúa gục xuống nước hết.
Trời xám. Đường xám màu bùn, nhầy nhụa. Dấu chân người bước nhoè nhoẹt. Vũng nước đọng màu xám ngắt. Vài hạt lúa rơi trên đường chưa kịp lẫn vào sình, vàng chói. Trên thân cây dừa đầu ngã ba bóng nhẫy vì nước mưa, tấm khẩu hiệu bằng giấy sũng nước. Những dòng chữ kẻ bằng mực xanh vẫn rỗ ràng từng nét, tựa như nó được khắc hẳn vào thân cây. Tiếng vịt ăn ở mảnh ruộng mới gặt xong nghe rào rào, làm ta ngỡ như trời mưa lớn hơn.
Chị Hai Đống nhìn ra ngoài cửa sổ. Mưa bụi mờ. Mưa như một tấm lụa mỏng tang phủ lên mọi vật. Mưa chảy thành dòng lớn trước mái hiên, làm thành tấm mành che cửa. Nền nhà ẩm. Tất cả bàn ghế trong nhà được thu gọn lại một chỗ đê lấy nơi tãi lúa. Mọi thứ nia, dần, sàng, đệm, chiếu, ván... đều được huy động để tãi lúa.
Mưa vẫn rả rích. Mưa không lớn, nên dai dẳng. Chưa năm nào trúng mùa như năm nay. Nhưng củng chưa năm nào mưa ác nghiệt như năm nay. Gánh được gánh lúa về nhà cứ té dụi. Nhưng té đó, đau đó, mà vui. Cũng lạ. Bà con nông dân mình, cứ lúa nhiều thì vất vả bao nhiêu cũng được. Mà cũng không hiểu ai bảo vùng này làm chơi ăn thiệt, về đây mà làm chơi đi!
Hào Vũ
Hướng dẫn: Phân tích nội dung là tìm hiểu trận mưa như thế nào: to, nhỏ, lớn bé... Phân tích cách miêu tả là tìm hiểu tác giả tả trận mưa theo cách nào. Hãy so sánh với bài Mưa rào của Tô Hoài trong SGK Tiếng Việt 5 tập một, trang 31.
Bài làm
Đây không phải là một cơn mưa mà là một trận mưa dai dẳng, chưa năm nào mưa ác nghiệt như năm nay. Mưa dai dẳng, nên đoạn nào cũng nói đên mưa. Đoạn đầu, tả chung trận mưa: mưa rả rích suốt ngày. Trời lúc nào cũng mọng nước. Đoạn hai, tả cảnh làng trong mưa: Đường xám màu bùn, nhầy nhụa. Dấu chân người bước nhoè nhoẹt. Đoạn ba, tả nhà cửa người dân trong cơn mưa: Mưa nhự một tấm lụa mỏng tang phủ lên mọi vật. Mưa chầy thành dòng lớn trước mái hiên, làm thành tấm mành che cửa... Đoạn cuối, tả con người trong mưa: Mưa vẫn rả rích. Mưa không lớn nên dai dằng... Gánh được gánh lúa về nhà cứ té dụi. Nhưng té đó mà vui đó.
Hình ảnh mưa chồng chéo suốt đoạn văn. Mưa can dự vào toàn bộ đời sống người nông dân Nam Bộ trong mùa thu hoạch. Và đoạn văn tả trận mưa cũng thu dần từ toàn cảnh đất trời vào con đường, rồi căn nhà và cuối cùng đọng lại ở con người.
