Trâu đồi
Ai thổi sáo gọi trâu đâu đó
Chiều in nghiêng trên mảng núi xa
Con trâu trắng dẫn đàn lên núi
Vểnh đôi tai nghe sáo trở về
Trâu đực chạy rầm rầm như hổ
Trâu thiến rong từng bước hiền lành
Cổ lừng lững như chum như vại
Móng hến hằn in mép cỏ xanh
Những chú nghé lông tơ mũm mĩm
Mũi phập phổng dính cánh hoa mua
Cốnq trại mở, trâu vào chen chúc
Chiều rộn ràng trong tiếng nghé ơ.
(Ngô Văn Phú)
Tiếng sáo ngân vang trong trẻo, từ xa vọng lại. Đàn trâu vểnh tai nghe sáo trở về trong buổi hoàng hôn. Chiều về nghiêng bóng trên mảng núi xa như một bức tranh tuyệt đẹp.
Con đường rừng vắng lặng buối trưa, giờ như cũng rung chuyển theo nhịp chân của đàn trâu trở về. Con đường tuy hẹp, cây cối hai bên thật rậm rạp nhưng cũng vừa đủ cho đàn trâu bước đi. Đi đầu là con trâu trắng dẫn đàn. Nó trông thật oai phong. Hai chiếc sừng dài và cong vươn lên; bước đi từng bước thật tự tin. Theo sau nó là rộn ràng trâu đực, trâu thiến, cả những chú nghé con trông mũm mĩm, thật dễ thương.
Con trâu đực thật to và khỏe, chạy rầm rầm như hổ săn mồi. Ngược lại trâu thiến hiền lành, chậm chạp hơn, bước đi thong thả, ung dung, chẳng suy nghĩ gì. Cổ lừng lững như chum như vại, bụng no tròn như cái trống. Móng chân như những chiếc vỏ hến to hằn in lên mặt đường, cỏ xanh. Chúng lững thững từng bước nặng nề.
Bóng sừng trâu in dài dưới ánh hoàng hôn. Cỏ cây bên đường reo vui như chào đón những người bạn thân thiết ngày hai buổi đi về trên lối này. Những chú nghé thật dễ thương và ngây thơ. Ánh hoàng hôn nhuộm vàng những bộ lòng tư mịn như nhung. Nghé mũm mĩm, biểu hiện sự chăm sóc chu đáo của những người chủ tận tuỵ của nó. Những cái mũi xinh xắn của lũ nghé như dính vào những cánh hoa mua. Mùi hương thoang thoảng của đồng nội phảng phất đâu đây gợi lên cho con người cảm giác thật dễ chịu và bình yên.
Đàn trâu đang vui mừng tiến về trại; tiếng bước chân thình thịch, phá tan bầu không khí yên lặng của trời chiều, ôi, cảnh trang trại thật náo động khi đàn trâu về. Cổng trại mở toang, máng rơm, máng nước đầy ắp đang vui mừng chào đón những người bạn thân sau một ngày trở về làng, và lúc bấy giờ vạn vật như rạng rỡ hẳn lên. Những cánh hoa râm bụt như tươi hơn trong nắng chiều. Đàn gà con vây quanh chân mẹ, nhảy nhót tíu tít hoà chung niềm vui của những buổi chiều đoàn tụ.
Những chú trâu con cất tiếng “nghé ọ”, ánh mắt ngơ ngác theo mẹ. Đàn trâu vào hẳn trong chuồng, cổng chuồng được đóng lại, chúng chen chúc gục đầu vào máng nước uống một hơi dài rồi lim dim đánh một giấc ngon lành.
Cảnh đàn trâu trở về trong hoàng hôn gợi cho em cảm giác bình yên và nên thơ. Đàn trâu thật đáng yêu. Nó là những người bạn thân thiết và không thể thiếu được cùa nhà nông, của nông thôn Việt Nam ta.
