Tình huống 1 : Trẻ em ở Bản Nhắng dưới chân dãy Hoàng Liên Sơn đã 10 - 12 tuổi mà chưa biết chữ. Huyện đã cử cô giáo người Tày về bản. Cô đến từng nhà ghi tên các em, động viên cha mẹ cho các em đi học. Đến nay các em đã biết chữ, nhưng đọc chưa thạo. Xã còn nghèo nên mới xây tạm một lớp học đơn sơ, mái tranh, vách đất. Cô giáo thương các em, đã vận động dân bản, Hội cha mẹ học sinh đóng góp vật chất, công sức để xây dựng lớp học cho các em. Mọi người ở trong bản đều tích cực hướng ứng. Riêng gia đình ông An đã không đồng ý tham gia xây dựng lớp, lại còn bắt con đi nương, kiếm củi suốt ngày, không cho con đi học tiếp nữa vì ông bảo đó là quyền của ông.
Tình huống 2 :
- Nghỉ hè Thuý Hân làm gì ?
- Nghỉ hè Thuý Hân học thêm Toán, Anh văn.
- Nhưng học Toán với Anh văn mãi sao ? Cũng có lúc phải giải trí chứ ?
- À, lúc nghỉ học hai môn đó thi Hân học các môn khác.
Học đã trở thành một thói quen hàng ngày cùa Thuý Hân. "Ngô Thuý Hân chăm học một cách kì lạ !” Đó là nhận xét của nhiều thầy cô và bạn bè. Vả lại, càng chăm, Thuý Hân càng thấy mình có thêm nhiều kiến thức nên lại càng thích học.
Năm ngoái. Thuý Hân giành luôn hai giải nhất Toán và Văn trong kì thi học sinh giỏi lớp 5 cấp Quốc gia, một kì tích ở vùng đất cao nguyên. Năm nay, Thuý Hân cũng đang dẫn đầu về học tập ở lớp 6 trường Hoa Lư, tỉnh Gia Lai, môn nào cũng giỏi xuất sắc. Có người hỏi : " Học mãi mà không vui chơi, không sợ sẽ "tí hon" mãi như thế này sao ?", Thuý Hân cười tít mắt :
- Nói vậy thôi, lúc ở nhà Thuý Hân cũng quét nhà, tập nấu nướng, trông em, xem tivi ... Thỉnh thoảng, chủ nhật Thuý Hân cùng em đi chơi công viên với ba.
- Thế Thuý Hân có phép gì mà năm ngoái chiếm cả hai giải nhất về Toán và Văn ?
Thuý Hân nghĩ một chút rồi trả lời :
- Thuý Hân muốn tập cho mình thói quen đừng bao giờ để lãng phí thời gian. Em nghĩ rằng bạn nào say mê học tập cũng đều có thể trở thành học sinh giỏi.
Theo HÀ NHÂN (Báo Thiêu niên Tién phang, số 32, tháng 4/1998)