Khởi Ngữ

I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong 

 Câu 1 (Trang 7 SGK ngữ văn 9 tập 2)

Phân biệt các từ ngữ in đậm với chủ ngữ trong những câu sau về vị trí trong câu và quan hệ với vị ngữ.

a) Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động. (in đậm từ anh trong từ còn anh)

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

b) Giàu, tôi cũng giàu rồi. (in đậm từ giàu)

(Nguyễn Công Hoan, Bước đường cùng)

c) Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở tiếng ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp […]. (in đậm từ các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ)

(Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt).

Trả lời:

Các thành phần in đậm không phải là chủ ngữ, vì không phải là chủ thể của hành động, tính chất được nói đến ở vị ngữ. Không có quan hệ với thành phần vị ngữ như là chủ ngữ

Các từ in đậm đứng trước chủ ngữ đều nêu lên đề tài được nói đến trong câu.

 Câu 2 (Trang 7 SGK ngữ văn 9 tập 2)

Trước các từ ngữ in đậm nói trên, có (hoặc có thể thêm) những quan hệ từ nào?

Trả lời:

Các từ in đậm nói trên là khởi ngữ. Khởi ngữ đứng trước vị ngữ và có nhiệm vụ nêu lên đề tài được nói đến trong câu. Đứng kèm trước khởi ngữ thường là các quan hệ từ như về, đối với.

II. Luyện tập

 Câu 1 – Luyện tập (Trang 8 SGK ngữ văn 9 tập 2)

Tìm khởi ngữ trong các đoạn trích sau đây:

a) Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi nghe lỏm. Điều này ông khổ tâm hết sức.

(Kim Lân, Làng)

b) – Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng.

(Nam Cao, Lão Hạc)

c) Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một mình hơn cháu.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

d) Làm khí tượng ở được cao như thế mới là lý tưởng chứ.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

e) Đối với cháu, thật là đột ngột […].

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

Trả lời:

a) – Điều này

b) – Đối với chúng mình

c) – Một mình

d) – Làm khí tượng

e) – Cháu

 Câu 2 – Luyện tập (Trang 8 SGK ngữ văn 9 tập 2)

Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần được in đậm thành khởi ngữ (có thêm trợ từ thì):

a) Anh ấy làm bài cẩn thận lắm. (in đậm từ làm bài)

b) Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được. (in đậm từ hiểu, giải)

Trả lời:

Cụm từ làm bài trong câu (a), từ hiểu, giải trong câu (b) đóng vai trò trung tâm vị ngữ của câu.

Viết lại hai câu trong bài tập trên bằng cách chuyển phần in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ thì ).

– Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.

– Hiểu thì tôi hiểu rồi, nhưng giải thì tôi chưa giải được