Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Câu hỏi (Trang 76 SGK ngữ văn 9 tập 2)

Đọc văn bản: Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời trong SGK và trả lời câu hỏi.

a) Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì?

b) Văn bản nêu lên những luận điểm gì về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ? Người viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó?

c) Chỉ ra các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài; nhận xét về bố cục của văn bản.

d) Cách diễn đạt trong từng đoạn văn của văn bản có làm nổi bật được luận điểm không?

Trả lời:

a) Vấn đề nghị luận của bài văn là hình ảnh mùa xuân trong cảm xúc thiết tha, chân thành của nhà thơ Thanh Hải ở bài “Mùa xuân nho nhỏ”

b) Chủ đề hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được thể hiện bằng những luận điểm:

– Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa, tất cả đều gợi cảm, đáng yêu.

– Bức tranh mùa xuân, với cả màu sắc lẫn âm thanh, hiện lên trong cảm xúc thiết tha, trìu mến, đằm thắm, dịu dàng.

– Từ mùa xuân tươi đẹp của quê hương, đất nước, đến mùa xuân của nguyện ước hòa nhập, dâng hiến chân thành.

Người viết thuyết phục các luận điểm bằng sự phân tích, bình giảng những câu thơ, hình ảnh thơ đặc sắc, với nhận định về cảm hứng, giọng điệu, kết cấu…

c) Bài viết có bố cục 3 phần cân đối, chặt chẽ:

– Mở bài: từ đầu cho đến “…thật đáng trân trọng.”.

– Thân bài: từ “Hình ảnh mùa xuân…” cho đến “…các hình ảnh ấy của mùa xuân”.

– Kết bài: đoạn còn lại.

d) Người viết đã cảm nhận bài thơ với một thái độ yêu mến, tin tưởng với tình cảm chân thành đã thể hiện những rung động trước vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật bài thơ. Lời văn mạch lạc, gợi cảm.

II. Luyện tập

Câu hỏi – Luyện tập (Trang 79 SGK ngữ văn 9 tập 2)

Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc sắc này.

Trả lời:

Có thể lưu ý thêm một số luận điểm:

Bài thơ có nhạc điệu trong sáng, thiết tha, gần gũi với dân ca.

Mạch cảm xúc tự nhiên của bài thơ được thể hiện trong một kết cấu chặt chẽ, giàu sức gợi mở.