Nghĩa của từ

Phần I

NGHĨA CỦA TỪ LÀ GÌ?

1. Mỗi chú thích trên gồm 2 bộ phận là: từ và ý nghĩa của từ.

2. Bộ phận đứng sau dấu (:) nêu lên nghĩa của từ.

3. Nghĩa của từ ứng với phần nội dung trong mô hình.

Phần II

CÁCH GIẢI THÍCH NGHĨA CỦA TỪ

1. Đọc lại chú thích đã dẫn ở phần I (tập quán, lẫm liệt, nao núng)

2. Trong mỗi chú thích trên, nghĩa của từ đã được giải thích bằng cách:

- Trình bày khái niệm mà từ biểu thị.

- Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với từ cần giải thích.

Phần III

LUYỆN TẬP

Câu 1 -> 3

Trả lời câu 1 (trang 36, SGK Ngữ văn 6, tập 1):

Trong truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”:

- Sơn Tinh:  Thần Núi, Thủy Tinh:  Thần Nước (sơn = núi, thủy = nước) ⟹ cách giải thích dịch từ Hán Việt sang từ thuần Việt.

- Lạc hầu: chức danh chỉ các vị quan cao nhất giúp vua Hùng trông coi việc nước. ⟹ cách giải thích trình bày khái niệm.

- Tâu: thưa trình ⟹ cách giải thích bằng từ đồng nghĩa.

Trả lời câu 2 (trang 36, SGK Ngữ văn 6, tập 1):

- Học tập: Là rèn luyện để có hiểu biết và có kĩ năng.

- Học lỏm: Nghe thấy người ta làm rồi làm theo, chứ không ai trực tiếp dạy bảo.

- Học hỏi: Tìm tòi, hỏi han để học tập.

- Học hành: Học văn hoá, có thầy, có chương trình, có hướng dẫn (nói một cách khái quát).

Trả lời câu 3 (trang 36, SGK Ngữ văn 6, tập 1):

- Trung bình: ở vào khoảng giữa trong bậc thang đánh giá, không khá cũng không kém, không cao cũng không thấp.

- Trung gian: ở vị trí chuyển tiếp hoặc nối liền giữa các bộ phận, hai giai đoạn, hai sự vật,...

- Trung niên: đã quá tuổi thanh niên nhưng chưa đến tuổi già.

Câu 4 -> 5

Trả lời câu 4 (trang 36, SGK Ngữ văn 6, tập 1):

- Giếng: hố đào sâu vào lòng đất để lấy nước ăn, uống. ⟹ cách trình bày khái niệm mà từ biểu thị.

- Rung rinh: chuyển động nhẹ nhàng, liên tục ⟹ cách trình bày khái niệm mà từ biểu thị.

- Hèn nhát: trái với dũng cảm ⟹ dùng từ trái nghĩa để giải thích.

Trả lời câu 5 (trang 36, SGK Ngữ văn 6, tập 1):

- Giải thích nghĩa từ “mất”: trái nghĩa với “còn”, không còn thuộc về mình nữa.

- Cách giải nghĩa của Nụ là sai nhưng ở trong trong truyện thì đúng và rất hay.