Ôn tập phần làm văn - Ngữ Văn 11

Lời giải chi tiết

I.Những nội dung kiến thức cần ôn tập

1.Thống kê, phân loại và hệ thống hóa các bài học Làm văn trong SGK.

2. Trình bày các thao tác lập luận:

 Câu 3. Yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản nghị luận

- Yêu cầu tóm tắt văn bản nghị luận:

   + Phản ánh trung thành các tư tưởng, luận điểm của văn bản gốc, không tự ý xuyên tạc hay thêm những nội dung không có trong văn bản gốc.

   + Diễn đạt ngắn gọn, súc tích, phù hợp với mục đích tóm tắt.

- Cách thức tóm tắt văn bản nghị luận:

   + Đọc kĩ văn bản gốc.

   + Lựa chọn các luận điểm, luận cứ, chi tiết phù hợp với mục đích tóm tắt.

   + Diễn đạt lại các ý đã lựa chọn một cách mạch lạc, ngắn gọn.

Câu 4. Yêu cầu và cách thức viết tiểu sử tóm tắt và bản tin

 II. Luyện tập

1.Trong văn bản “Về luân lí xã hội ở nước ta”, Phan Châu Trinh vận dụng chủ yếu các thao tác lập luận bác bỏ, phân tích, bình luận. Tác giả đã vận dụng kết hợp hiệu quả các thao tác lập luận, trong đó thao tác bác bỏ là chủ yếu và các thao tác còn lại hỗ trợ đắc lực.

2. Phân tích câu cách ngôn “Thất bại là mẹ thành công”:

- Phân tích nguyên nhân dẫn đến việc đúc kết câu cách ngôn đó:

   + Cơ sở thực tế:

        > Đạt được thành công không dễ dàng, ai cũng từng trải qua một hoặc nhiều thất bại.

        > Không có ai ngay từ đầu đã giỏi giang, dày dặn kinh nghiệm và suôn sẻ trong mọi việc.

        > Câu nói trên đúc kết từ kinh nghiệm của biết bao thế hệ đi trước trên mọi lĩnh vực đời sống.

   + Cơ sở lí luận: mối quan hệ giữa thất bại và thành công.

        > Thất bại đem lại bài học, kinh nghiệm và hiểu biết bổ ích nếu biết vượt qua.

       > Từ những lần rút kinh nghiệm, lấy thất bại làm bài học, con người sẽ trở nên trưởng thành hơn và vươn đến thành công dễ hơn.

- Lấy dẫn chứng để làm sáng tỏ:

   + Trong kinh doanh: Trước khi Jack Ma trở thành người đàn ông giàu có thứ 14 trên thế giới, ông từng trải qua nhiều thất bại trong sự nghiệp, ông cho rằng “Thất bại càng nhiều càng chứng tỏ bạn cách thành công không xa nữa”.

   + Trong khoa học: nhà phát minh Ê-đi-sơn phải trải qua gần 2000 thí nghiệm thất bại trước khi tìm ra dây tóc bóng đèn điện.

3. Tác dụng của việc vận dụng thao tác lập luận bác bỏ:

- Làm nổi bật giá trị của truyện “Chữ người tử tù”: dạy cho ta rằng muốn nên người phải biết kính sợ ba điều là cái tài, cái đẹp, cái thiên lương bằng cách bác bỏ hai loại người:

   + Bác bỏ loại quỷ sứ: không biết sợ cái gì trên đời.

   + Loại người sợ nhiều thứ, nhất là quyền và tiền nhưng lại không biết sợ cái tài, cái đẹp, cái thiên lương.

- Viết đoạn văn với chủ đề tự chọn:

   + Lựa chọn hiện tượng/vấn đề sai trái hoặc thiếu chính xác muốn bác bỏ.

   + Bác bỏ vấn đề/luận điểm/luận cứ.

   + Đưa ra quan điểm đúng đắn, tiến bộ.