So sánh (tiếp theo)

Phần I

CÁC KIỂU SO SÁNH

1. Phép so sánh có trong khổ thơ:

2. Từ ngữ chỉ ý so sánh khác nhau là:

- chẳng bằng: so sánh không ngang bằng.

- là: so sánh ngang bằng.

3. Tìm thêm từ ngữ:

- Chỉ sự so sánh ngang bằng: như, tựa như, giống như, bằng,…

- Chỉ sự so sánh không ngang bằng: hơn là, kém, chưa bằng, thua, hơn,…

Phần II

TÁC DỤNG SO SÁNH

1. Phép so sánh trong đoạn văn:

- Có chiếc tựa như mũi tên nhọn…

- Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng…

- Có chiếc lá nhẹ nhàng, khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại.

- Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè…

2. Phép so sánh có tác dụng:

- Miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động.

- Biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc của người viết.

Phần III

LUYỆN TẬP

Câu 1

 Các phép so sánh và kiểu so sánh:

a)

Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè

=>So sánh ngang bằng.

b)

- Con đi trăm núi ngàn khe / Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm.

- Con đi đánh giặc mười năm / Chưa bằng khó nhọc đời bầm sau mươi.

=> So sánh không ngang bằng.

c)

- Anh đội viên mơ màng / Như nằm trong giấc mộng

=> So sánh ngang bằng.

- Bóng Bác cao lồng lộng / Ấm hơn ngọn lửa hồng.

=> So sánh không ngang bằng.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 43, SGK Ngữ văn 6, tập 2):

      Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong bài “Vượt thác”:

- Thuyền rẽ sóng lướt bon bon như đang nhớ núi rừng phải lướt cho nhanh để về cho kịp.

- Núi cao như đột ngột hiện ra chắn ngang trước mặt.

- Những động tác thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt.

- Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn… như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.

- Dượng Hương Thư vượt thác khác hẳn Dượng Hương Thư ở nhà.

- Những cây to mọc giữa những bụi lúp xú nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.

     Em thích hình ảnh so sánh: Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc… giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ.

    Vì: Tác giả đã tưởng tượng ra một Dượng Hương Thư khỏe, đẹp và hào hùng, thể hiện sức mạnh và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người.

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 43, SGK Ngữ văn 6, tập 2):

     Tả Dượng Hương Thư đưa thuyền vượt qua thác dữ:

     Cuối cùng, đoạn thác dữ cũng đã đến. Dượng Hương Thư nhanh như cắt phóng chiếc sào xuống lòng sông. Chiếc sào bị cong lại, nước bắn tung tóe. Tất cả những động tác của chú đều nhanh nhẹn và dứt khoát. Bấy giờ nhìn chú khác hẳn so với lúc ở nhà.