Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài - Nguyễn Huy Tưởng

Bố cục: 2 phần

- Phần 1 (từ lớp I đến lớp VI): Cuộc trò chuyện giữa Vũ Như Tô với Đan Thiềm, cung nữ và nội giám, Vũ Như Tô bàng hoàng nhận ra bi kịch đang cận kề.

- Phần 2 (từ lớp VII đến lớp IX): Quân phản loạn đốt Cửu Trùng Đài và kết án Vũ Như Tô.

Nội dung chính:

   Qua tấn bi kịch của Vũ Như Tô, tác giả đã đặt ra vấn đề sâu sắc, có ý nghĩa muôn thủa về mối quan hệ giữa nghệ thuật với cuộc sống, giữa lí tưởng nghệ thuật thuần túy cao siêu muôn đời với lợi ích thiết thân và trực tiếp của nhân dân.

Câu 1 :Các mâu thuẫn cơ bản của kịch Vũ Như Tô được thể hiện cụ thể như thế nào trong hồi V?

Trả lời:Đoạn trích thể hiện 2 mâu thuẫn cơ bản của vở kịch Vũ Như Tô:

- Một là mâu thuẫn giữa nhân dân lao động lầm than với bọn hôn quân bạo chúa cùng phe cánh ăn chơi hưởng lạc.

- Hai là mâu thuẫn giữa lí tưởng nghệ thuật thuần túy, cao siêu muôn đời với lợi ích thiết thực của nhân dân. 

Câu 2:Phân tích tính cách, diễn biến tâm trạng của Vũ Như Tô và Đan Thiềm trong đoạn trích.

Trả lời:

Tính cách, diễn biến tâm trạng của Vũ Như Tô và Đan Thiềm:

* Tính cách, diễn biến tâm trạng Vũ Như Tô:

- Vũ  Như Tô là một kiến trúc sư thiên tài, là người nghệ sĩ có nhân cách lớn, có hoài bão và lí tưởng nghệ thuật cao cả:

  + Từ chối xây Đài Cửu Trùng cho Lê Tương Dực mặc cho hôn quân dụ dỗ hay dọa giết.

  + Chấp nhận xây Cửu Trùng Đài vì muốn lợi dụng nguồn lực của hôn quân để xây cho đất nước một công trình vĩ đại.

- Tâm trạng bi kịch đầy căng thẳng của Vũ  Như Tô khi nuôi hoài bão lớn về một công trình vĩ đại nhưng lại lầm lạc trong suy nghĩ và hành động:

  + Cuộc nổi loạn nổ ra, Đan Thiềm báo và giục Vũ  Như Tô đi trốn nhưng ông không chịu đi.

  + Hiện thực phũ phàng đập tan ảo tưởng, Vũ  Như Tô bừng tỉnh và rơi vào đau khổ tuyệt vọng.

* Tính cách, diễn biến tâm trạng Đan Thiềm:

- Là người say mê cái tài, Đan Thiềm là tri âm tri kỉ của Vũ  Như Tô.

- Khi bạo loạn xảy ra, Đan Thiềm tỉnh táo và sáng suốt khuyên Vũ  Như Tô bỏ trốn để giữ lấy tính mạng.

=> Hai nhân vật bi kịch.

Câu 3:Mâu thuẫn giữa quan niệm nghệ thuật cao siêu, thuần túy của muôn đời và lợi ích thiết thân của nhân dân chưa được tác giả giải quyết dứt khoát. Điều đó được thể hiện như thế nào ở hồi cuối cùng của vở kịch? Theo anh (chị) nên giải quyết mâu thuẫn ấy như thế nào?

Trả lời:

   Mâu thuẫn giữa quan niệm nghệ thuật cao siêu và lợi ích thiết thực của nhân dân chưa được tác giả giải quyết dứt khoát:

- Vũ Như Tô đến chết vẫn không nhận ra sai lầm, tự cho mình là vô tội.

- Đó là mâu thuẫn không thể giải quyết, trừ khi Vũ Như Tô sinh ra trong một thời đại khác, trong một xã hội khác tạo điều kiện cho người nghệ sĩ cống hiến tài năng.

Câu 4:Đặc sắc nghệ thuật của kịch Vũ Như Tô được thể hiện qua đoạn trích?

Trả lời:

Nghệ thuật đặc sắc trong đoạn trích:

- Xung đột kịch đặc sắc.

- Các lớp kịch chuyển mạch tự nhiên.

- Nhân vật kịch bộc lộ rõ tính cách, tâm trạng qua ngôn ngữ và hành động.

- Ngôn ngữ kịch điêu luyện, có tính tổng hợp cao.