Nhà du hành vũ trụ Liên Xô Yuri Alekseievich Gagarin trở thành con người đầu tiên vào vũ trụ khi ông vào quỹ đạo Trái Đất trên con tàu Vostok 1 của Liên Xô vào 12 tháng 4 1961, ngày này bây giờ trở thành một ngày lễ ở Nga và một số nước. Ông bay vòng quanh Trái Đất trong 108 phút.
Trong một thời gian dài, bộ máy tuyên truyền Xô-Viết thường nhấn mạnh rằng trong chuyến bay đầu tiên của con người lên vũ trụ, tất cả đều thuận buồm xuôi gió, nhưng kỳ thực đã có biết bao khó khăn và cả mạo hiểm về mặt kỹ thuật đã xảy ra vào ngày này, nửa thế kỷ trước.
Cho dù trên con tàu Vostok 1, hầu như mọi thao tác đều do máy móc tự động thực hiện, nhưng Gagarin đã thực sự là một “người hùng” khi phải trải qua mọi khó khăn và thử thách trong chuyến bay đáng nhớ ấy.
Ngày 12-4-1961, một nữ nông dân cùng con gái đã ngạc nhiên chứng kiến cảnh một người - trong trang phục kỳ lạ của các nhà phi hành - nhảy dù xuống một cánh đồng tại vùng ven thành phố mang tên Engels ở tỉnh Saratov (Liên Xô).
Hai mẹ con ngỡ ngàng và hơi hoảng sợ trước những gì được thấy, nhưng họ đã yên lòng phần nào khi người đàn ông tiến đến gần họ và nói bằng tiếng Nga, rằng anh là người Xô-viết, vừa trở về từ vũ trụ, và cần gọi điện khẩn cấp về Moscow.
Sự trở về của Gagarin đánh dấu một bước tiến mới của Liên Xô trong cuộc đua công nghiệp vũ trụ với Hoa Kỳ, sau thắng lợi vào đầu tháng 11-1957, khi Moscow đưa thành công vệ tinh Sputnik-2 cùng vật nuôi đầu tiên trên thế giới - cô chó Laica – lên vũ trụ.
