Để làm tốt bài văn tả cây cối, các em cần phải:
- Xác định rõ cây sẽ tả là cây gì, thuộc loại cây hoa, cây bóng mát hay cây ăn quả.
- Sử dụng nhiều giác quan để quan sát cây định tả. Từ đó, các em có thể nhận biết đặc điểm nổi bậc về hình dáng, độ cao, lá ( hoặc tán lá ), hoa, thân, cành, gốc, rễ … của cây.
Có thể quan sát các bộ phận của cây theo trình tự từ dưới lên trên hoặc từ trên xuống dưới, cũng có thể quan sát các giai đoạn phát triển của cây qua từng thời điểm cụ thể.
- Trong khi miêu tả, các em can chọn lựa từ ngữ để làm nổi bậc các đặc điểm của từng bộ phận, có thể dùng các từ ngữ, hình ảnh so sánh hoặc nhân hóa để bài văn miêu tả được cụ thể, sinh động hơn. Cần miêu tả xen kẽ các sự vật có liên quan đến đời sống của cây như chim chóc hoặc sinh hoạt của con người…
II. CẤU TẠO CHUNG CỦA BÀI VĂN TẢ CÂY CỐI
1. Mở bài:
Giới thiệu cây ( hoặc tả bao quát về cây ). Có thể mở bài bằng một trong những cách sau:
a. Giới thiệu ngay cây cần tả ( mở bài trực tiếp ).
b. Nói về những chuyện có liên quan để dẫn đến giới thiệu cây cần tả ( mở bài gián tiếp ).
2. Thân bài:
Tả từng bộ phận của cây hay tả từng thời kì phát triển của cây. ( Nếu mở bài chỉ giới thiệu, không tả bao quát về cây thì trong phần thân bài, em sẽ tả bao quát trước khi tả các bộ phận của cây ).
a. Tả bao quát:
Tầm cao, tán lá đặc biệt nổi bật của cây khi mới nhìn hoặc nhìn từ xa.
b. Tả chi tiết lần lượt từng bộ phận của cây khi mới nhìn hoặc tả lần lượt từng thời kỳ phát triển của cây.
- Tả lần lượt từng bộ phận của cây ( từ trên xuống dưới hoặc từ dưới lên trên ):
+ Rễ cây có đặc điểm gì?
+ Gốc cây to hay nhỏ?
+ Chiều cao của thân cây? Vỏ cây như thế nào?
+ Lá: hình dáng? Màu sắc? Tán lá có mấy tầng? Lá dày hay thưa?
+ Hoa: màu sắc? Những nét đặc biệt về hình dáng hoa, các hoa?
+ Quả ( nếu có ) : những nét đặc biệt về hình dáng, màu sắc của quả hoặc chùm quả?
- Hoặc tả lần lượt từng thời kì phát triển của cây ( Ra lá – Trưởng thành – Đâm hoa – Đậu quả )?
- Tả cảnh vật hoặc các yếu tố liên quan đến đời sống của cây như gió, sương, chim chóc, sinh hoạt của con người…
3. Kết bài:
Có thể kết bài theo một trong những cách sau:
a. Nêu cảm nghĩ về cây ( kết bài không mở rộng ).
b. Sau khi kết thúc việc miêu tả, em có thể bình luận thêm về lợi ích của cây, tình cảm hoặc ấn tượng đặc biệt của người viết đối với cây ( kết bài mở rộng ).
