1. Sự xác lập của trật tự hai cực Ianta do Xô - Mỹ đứng đầu chi phối nền chính trị thế giới.
2. Chủ nghĩa xã hội đã vượt khỏi phạm vi một nước và trở thành hệ thống thế giới.
3. Sự phát triển mạnh của phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mỹ La-tinh, các nước này tích cực tham gia và giữ vai trò quan trọng trong đời sống chính trị thế giới, góp phần làm thay đổi căn bản hệ thống thế giới. Sau khi giành độc lập đã đạt nhiều thành tựu về kinh tế xã hội, tuy nhiên vẫn còn xung đột.
4. Hệ thống đế quốc chủ nghĩa có chuyển biến:
- Mĩ vươn lên là nước đế quốc giàu mạnh, mưu đồ làm bá chủ thế giới nhưng thất bại ở Chiến tranh Việt Nam.
- Nhờ có sự tự điều chỉnh kịp thời, kinh tế các nước tư bản tăng trưởng liên tục như: Nhật, Đức và hình thành các trung tâm kinh tế lớn của thế giới.
- Dưới tác động của cách mạng khoa học - kỹ thuật, sự phát triển mạnh của lực lượng sản xuất, dẫn đến sự liên kết kinh tế khu vực, EEC-EU. Mỹ, EU và Nhật Bản là ba trung tâm kinh tế - tài chính lớn của thế giới.
5. Nổi bật nhất là sự đối đầu giữa hai siêu cường dẫn đến tình trạng “Chiến tranh lạnh” kéo dài nhiều thập kỷ. Ở nhiều nơi diễn ra chiến tranh cục bộ (Đông Nam Á, Trung Đông). Chiến tranh lạnh chấm dứt, chuyển sang xu thế hòa dịu, đối thoại, hợp tác phát triển. Tuy nhiên, vẫn còn xung đột sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ.
6. Cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuật, khoa học - công nghệ bắt đầu từ Mĩ và đã lan nhanh ra toàn thế giới, trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp, xu thế toàn cầu hóa lan nhanh ra toàn thế giới, đòi hỏi các quốc gia phải có lời giải đáp, thích ứng để kịp thời, khôn ngoan nắm bắt thời cơ, tránh việc bỏ lỡ cơ hội và tụt hậu.
