Sự nảy sinh chủ nghĩa tư bản ở châu Âu được biểu hiện qua các khía cạnh sau:
* Trong kinh tế:
- Thủ công nghiệp:
+ Công trường thủ công thay thế các phường hội.
+ Quan hệ chủ - thợ xuất hiện.
- Nông nghiệp:
+ Sản xuất nhỏ của nông dân dần dần bị thay thế bằng hình thức đồn điền hay trang trại.
+ Người lao động trở thành công nhân nông nghiệp theo chế độ làm công ăn lương. Chủ ruộng đất trở thành tư sản nông thôn hay quý tộc mới.
- Thương nghiệp: Xuất hiện các công ti thương mại thay cho các thương hội trung đại.
* Trong xã hội:
- Các giai cấp mới được hình thành:
+ Những chủ xưởng, chủ ngân hàng, chủ đồn điền hợp thành giai cấp tư sản.
+ Những người làm thuê, bị bóc lột trở thành giai cấp vô sản.
