Soạn bài Luyện nói về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả

1. Từ truyện “Bức tranh của em gái tôi” đã học, làm dàn ý để nói ý kiến của mình trước nhóm, lớp theo yêu cầu 2 câu hỏi sau.

a) Kiều Phương là người như thế nào? Dựa vào các chi tiết trong truyện, hãy miêu tả lại hình ảnh nhân vật này theo trí tưởng tượng của em.

b) Anh của Kiều Phương là người như thế nào? Hình ảnh người anh trong bức tranh và hình ảnh thực của nhân vật này có gì khác nhau?

Lời giải


Trả lời:

a) Nhân vật Kiều Phương

-   Hình dáng: Gầy, thanh mảnh, mặt lọ lem, mắt sang, miệng rộng, răng khểnh.

-   Tính cách: Hồn nhiên, trong sáng, nhân hậu, độ lượng..., có tài năng và say mê hội hoạ.

b) Nhân vật người anh

-   Hình dáng: Gầy, cao, sáng sủa, đẹp trai

-  Tính cách: Ghen tị, nhỏ nhen, mặc cảm, ăn năn, hối hận

-   Hình ảnh người anh thực và người anh trong bức tranh, xem kĩ thì không có khác nhau. Hình ảnh người anh trong bức tranh do em gái vẽ thể hiện bất chấp tính cách của người anh qua cái nhìn trong sáng, nhân hậu của em gái.

2. Hãy kể cho các bạn nghe về anh, chị hoặc em của mình (Lập dàn ý)

Trả lời:

Dàn ý kể về người anh/ chị mình:

- Mở bài: Giới thiệu qua về anh chị: tuổi, nghề nghiệp

- Thân bài: Kể và tả chi tiết:

Hình dáng: đặc điểm về khuôn mặt, dáng người, mái tóc, đôi mắt… (chọn ra đặc điểm nổi bật nhất đặc tả)

Tính tình: nêu những đức tính tốt của anh/ chị đó ( hiền hòa, cởi mở, hài hước, sâu sắc…)

Trong cách ứng xử với mọi thành viên trong gia đình

Kỉ niệm giữa em và người thân.

- Kết bài: Nêu cảm nghĩ, tình cảm của mình đối với anh/ chị đó.

3. Lập dàn ý cho bài văn miêu tả một đêm trăng nơi em ở.

Trả lời:

Một số gợi ý:

-   Đó là một đêm trăng như thế nào? (Đó là một đêm trăng đẹp vô cùng. Một đêm trăng kì diệu. Một đêm trăng mà cả đất trời, con người và vạn vật như đang tắm gội bởi ánh trăng).

-   Đêm trăng ấy có gì đặc sắc, tiêu biểu: bầu trời, đêm, vầng trăng, cây cối, nhà cửa, đường làng, ngõ phố...?

-  Để miêu tả cho các bạn thấy một đêm trăng đẹp, em sẽ so sánh những hình ảnh trên như thế nào? (chẳng hạn: Trăng là cái liềm vàng giữa đống sao, trăng toả ánh váng lung linh xuống không gian như dát bạc ...)

Dàn ý:

- Mở bài: Không gian, địa điểm của đêm trăng

- Thân bài: Miêu tả chi tiết đêm trăng

    + Hình ảnh bầu trời: cao, nhiều sao

    + Vầng trăng: tròn, sáng tỏ mọi vật

    + Cây cối một màu đen, khi có trăng những phiến lá sáng lấp lánh

    + Nhà cửa sáng rực ánh điện, ánh sáng hắt qua các ô cửa kính muôn màu

- Kết bài: Nêu cảm xúc của em về đêm trăng (cảm giác trong lành, thanh bình).

4. Khi miêu tả quang cảnh một buổi sáng trên biển, em sẽ liên tưởng và so sánh được hình ảnh với những gì?

Trả lời:

* Dàn ý:

Mở bài: Dịp nghỉ lễ, nghỉ hè em theo gia đình tới biển Cô Tô nghỉ mát

Thân bài: Khung cảnh biển Cô Tô

    + Cảnh biển vào buổi sáng: mặt nước trong xanh, sóng nhẹ vỗ vào bờ, mặt trời nhô lên từ biển

    + Mọi người nô đùa, tắm biển đông vui, ồn ào

    + Cảnh biển khi mặt trời lên cao: bầu trời cao vời vợi, nước biển xanh ngọc bích, sóng dào dạt vào bờ.

    + Trên bờ biển vắng người, chỉ có những bãi cát dài lấp lánh dưới nắng, chỉ có những cánh hải âu trên không

Kết bài: Nêu cảm xúc của em khi được đi du lịch biển.

* Một số gợi ý về hình ảnh liên tưởng, so sánh:

-  Mặt trời: như hòn than khổng lồ đỏ rực chiếu xuống mặt biển.

-  Bầu trời: Trong veo, rực sáng.

-  Mặt biên: Phẳng lì như tấm lụa mênh mông.

-  Sóng biển: lăn tăn êm dịu.

-  Bãi cát: mịn màng, tươi mát.

-  Những con thuyền: say sưa nằm ngủ, gối đầu lên bãi cát.

5. Từ một số truyện cổ đã học và đã đọc, hãy miêu tả hình ảnh người dũng sĩ theo trí tưởng tượng của mình.

Trả lời:

Hình ảnh người dũng sĩ trong trí tưởng tượng của em:

    + Người dũng sĩ được sinh ra trong hoàn cảnh nào (đất nước có giặc ngoại xâm; có người gặp nạn)

    + Hình dáng: cao to, vạm vỡ, gương mặt trẻ trung

    + Hành động: hành hiệp trượng nghĩa, giúp đỡ người yếu thế, tiêu diệt kẻ xấu

    + Dũng sĩ: có sức khỏe phi thường, có thể đánh bại mọi kẻ xấu

    + Phẩm chất nổi bật của dũng sĩ: dũng cảm, kiên cường, hào phóng, hào sảng.