GỢI Ý LÀM BÀI
Xác định cách thức làm bài:
- Thao tác lập luận: Phối hợp các thao tác giải thích chứng minh phản tích bác bỏ bình luận
- Lựa chọn dẫn chứng: Chủ yếu dùng dẫn chứng thực tế cuộc sống. Có thể dẫn một số thơ văn đế bài viết thêm sinh động nhưng cần vừa mức, tránh lan man lạc sang nghị luận văn học
- Diễn đạt cần chuẩn xác mạch lạc: có thể sử dụng một số yếu tố biểu cảm nhất là ở phần liên hệ và trình bày những suy nghĩ riêng của bản thân
Tham khảo sự phân tích đề sau đây:
Đề 1. Tình thương là hạnh phúc của con người
a. Thể loại bài viết: nghị luận xã hội - bàn về một tư tưởng, đạo lí
b. Nội dung:
- Giải thích: “tình thương" là gì?
- Nêu những biểu hiện của "tình thương" trong cuộc sống.
- Ý nghĩa của những hành động thể hiện tình yêu thương: nâng đỡ con người khỏi nỗi đau khổ, tuyệt vọng, động viên con người trong cuộc sống.
- Đối với người trẻ tuổi, tại sao cần tình yêu thương hơn hết thảy?
- Bài học rút ra cho bản thân.
c. Yêu cầu về phương pháp: biết sử dụng các thao tác lập luận phù hợp; lựa chọn những dẫn chứng sát với nội dung cần giải thích, chứng minh.
Đề 2: “Mọi phẩm chất đức hạnh là ở trong hành động".
a. Thể loại bài viết: nghị luận xã hội - bàn về một tư tựởng, đạo lí.
b. Nội dung
- Giải thích thế nào là phẩm chất đức hạnh?
- Giải thích thế nào là hành động?
- Nói "mọi phẩm chất đức hạnh là ở trong hành động" tức là nói đến mọi phẩm chất của đức hạnh thể hiện thông qua nhận thức, quan điểm và hành vi của người đó trong thực tiễn chứ không chỉ, không bao giờ và không khi nào lại thể hiện qua những lời nói suông.
- Vậy một người tốt phải có những hành động tốt.
- Một người chưa có hành động tốt (thậm chí có lỗi) nhưng đã xác định tư tưởng, nhận thức đúng đắn và chú ý để làm được như mình nghĩ thì hẳn là một người có đức hạnh rất đáng quý.
- Liên hệ đến thế hệ trẻ ngày nay và chính bản thân mình.
c. Yêu cầu về phương pháp: biết sử dụng các thao tác lập luận phù hợp; lựa chọn những dẫn chứng sát với nội dung cần giải thích, chứng minh.
Đề 3: Hãy phát biểu ý kiến của mình về mục đích học tập do UNESCO đề xướng: học đế biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình.
a. Thể loại bài viết: nghị luận xã hội - bàn về một tư tưởng, đạo lí
b. Nội dung:
- Giải thích: học là gì, quan điểm của xã hội đối với việc học từ xưa đến nay.
- Làm sáng tỏ các nội dung của ý kiến:
Học đế biết: Học để tìm hiểu, để có tri thức, khám phá và giải thích các hiện tượng tự nhiên
Học để làm: học để ứng dụng những kiến thức đã học vào quá trình lao động, để có thể có thể lao động tốt hơn, học để có nghề, tạo ra của cải vật chất cho mình và xã hội.
Học để chung sống: Học giao tiếp ứng xử. Học những điều hay lẽ phải, học những việc làm đúng, chuẩn mực đạo đức và pháp luật để có thể là một công dân gương mẫu.
Học để tự khẳng định mình: Học để chứng minh rằng mình là người có năng lực có thể thay đổi được tương lai của bản thân mình và có thể thay đổi thế giới.
- Mối liên hệ của các yếu tố trên: là những nấc thang cho sự học. Trước hết là để biết, sau mới để làm, tiếp nữa là để chung sống, và yếu tố cá nhân (khẳng định mình) đặt ở vị trí cuối cùng...
- Liên hệ đến thế hệ trẻ ngày nay và chính bản thân mình.
c. Yêu cầu về phương pháp: biết sử dụng các thao tác lập luận phù hợp; lựa chọn những dẫn chứng sát với nội dung cần giải thích, chứng minh.
