Thuyết minh về một nét đẹp văn hóa truyền thống của Việt Nam ( lễ Vu Lan )

ĐẾ 27: Thuyết minh về một nét đẹp văn hoá truyền thống của Việt Nam. (Lễ  Vu Lan)

HƯỚNG DẪN LÀM BÀI CHUNG

 Nội dung trọng tâm: Người học cần chú ý những ý chính sau:

Trước hết, em cần chọn cho mình một chủ đề với sản phẩm cụ thể (Món ăn: phở, nem chua, gỏi cuốn, cốm; Sản phẩm văn hóa phi vật thể: nhã nhạc cung đình Huế, đờn ca tài tử...) miễn là món ăn và sản phẩm phi vật thể đó gần gũi, em có nhiều tình cảm về nó và có nhiều kiến thức về nó. Khi thuyết minh, em cần đảm bao những ý sau đây:

VẺ MÓN ĂN:

+ Nguồn gốc, xuất xứ, lịch sử hình thành nên món ăn đó?

+ Địa danh vùng miền nào gắn liền với tên tuổi món ăn đó?

+ Món ăn ấy bao gồm nhũng nguyên vật liệu nào?

+ Cách chế biến ra sao?

Trình bày thành phẩm như thế nào là bắt mát?

Cách dùng (ăn) nỏ như thế nào mới đúng cách và đúng “gu” của vùng miền đó? Giá trị dinh dưỡng trong món ăn ấy là gì?

Ý nghĩa của món ăn trong đời sống tinh thần của chúng ta?

+ Cảm nghĩ của em về món ăn đó ?

VẺ MỘT SẢN PHẨM VĂN HÓA PHI VẬT THẾ:

+ Nguồn gốc, xuất xử, lịch sử hình thành nên sản phẩm đó?

+ Địa danh vùng miền nào gan liền với tên tuổi sản phẩm đó?

+ Sản phẩm ấy có cách thức trình bày, thể hiện như thế nào?

 + Sản phẩm ấy được UNESCO công nhận trong thời gian nào? Vì lí do gì mà được công nhận ? Hay sản phẩm ấy được mọi người thực hiện vì lí do gì? (Ví dụ như: lễ Tết, lễ Vu Lan,...)

+ Cách bảo quản, trùng tu, phát triển sản phẩm đó ra sao?

+ Ý nghĩa, giá trị lịch sử của sản phẩm đó?

+ Em có cảm nhận như thế nào về sản phẩm đó?

DÀN Ý CHI TIẾT

I. MỞ BÀI

-     Còn cha còn mẹ, có lẽ đó là điều hạnh phúc lớn lao của mỗi con người.

-     Ngày lễ Vu Lan như một lời nhắc nhở đối với những người con.

II. THÂN BÀI

1. Nguồn gốc, xuất xứ

-     Xuất phát từ truyền thuyết bồ tát Mục Kiền Liên đại hiếu cứu mẹ mình khỏi kiếp ngạ quỷ.

-     Khi xưa, bồ tát Mục Kiền Liên lúc đã tu luyện thành công mười phép thần thông, mẫu thân của ông là bà Thanh Đề đã qua đời. Vì muốn biết mẹ mình sống thế nào, ông đã dùng mắt thần quan sát khắp thế gian, thấy mẹ mình khi xưa đã làm nhiều chuyện ác nên vướng phải kiếp ngạ quỷ.

-     Mẹ ông phải chịu đói khổ, đau đớn vì bị hành hạ, tlurơng mẹ, Mục Kiền Liên đã đem bát cơm xuống tận cửa quỷ dâng cho mẹ. Tuy nhiên, do bị đói khổ hành hạ lâu ngày, mẹ ông khi ăn lấy tay che lại để không cho cô hồn khác cướp, do đó, khi bát cơm đưa lên gần miệng đã hoá thành tro lửa.

-     Quá thương mẹ, Mục Kiền Liên đã tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ, Phật nó rằng: “Dù ông có thần thông quảng đại đến đâu cũng không thể cứu được mẹ ông. Chỉ còn cách là hợp lực mười chư tăng từ bốn phương mới mong có thể cứu được mẹ. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để cung thỉnh chủ tăng, hãy chuẩn bị sắm sửa cúng lễ vào ngày ấy!”.

-     Mục Kiền Liêu làm theo lời Phật và cứu được mẹ, từ đó, ngày Vu Lan ra đời, là dịp để cho con cái báo hiếu cha mẹ.

2. Đặc điểm

-     Trong một số nước Á Đông, ngày lễ này thường được tổ chức vào ngày 15 tháng 7 (Âm lịch) để tỏ hiếu với cha mẹ, ông bà và giúp đỡ những người khác.

-     Tại Nhật Bản, ngày này dùng để báo đáp công ơn của cha mẹ, mọi người sẽ viết điều ước của mình vào một tờ giấy rồi treo lên cây trúc với mong muốn nó sẽ trở thành hiện thực.

-    Ở Ấn Độ, từ xưa đã thực hiện ngày lễ này nhưng lại theo pháp Vu Lan Bồn.

-     Ở Trung Ọuốc, vào năm 538, nhà vua Lương Võ Đế đầu tiên thực hiện nghi lễ này, sau đó các bậc Đế vương vẫn thực hiện theo, trở thành truyền thống tới ngày nay.

-    Tại Việt Nam, vào ngày 15 tháng 7 sắc hoa trắng xen lẫn đỏ trên ngực áo của những người con nhuộm buồn lòng người.

-    Tại Việt Nam, bao giờ cũng phải cúng trong chùa trước, sau đó mới cúng tại gia. Thường phải cúng vào buổi sáng, tránh cúng vào chiều, tối, khi mặt trời đã lặn ne,nghi lễ cúng gồm hai mâm: mâm tổ tiên và mâm chúng sinh.

-     Trên mâm tổ tiên thường có cỗ mặn, tiền vàng, những vật làm bằng giấy dành cho con người cõi âm tượng trưng cho những vật truyền thống như giày dép, quần áo hay thậm chí là người giúp việc, đồng thời cũng có những vật hiện đại như tivi, điện thoại, xe cộ.       

-      Trên mâm chúng sinh thường có quần áo nhiều màu (xanh, đỏ. tím,...): chè lam, bỏng ngô, gạo vừng, bánh quế, tiền xu,... những vật liệu cô hồn, ma đói.

-    Ở trong chùa, khi cúng xong cho những đứa trẻ vào giật tượng trưng cho cô hồn.

3. Ý nghĩa

-     Những người con có thể chọn cho mình một bông hoa cài lên ngực áo với ý nghĩa tri ân cuộc sống tốt đẹp này.

-     Hoa hồng được chọn là biểu tượng của tình yêu, sự cao quý.

-     Ai đã mất mẹ thì cài hoa trắng.

-     Ai còn mẹ thì cài hoa đỏ.

-     Người có hoa hồng đỏ hẳn sẽ tự hào vô cùng khi mình còn mẹ cha.

-      Ai cài bông trắng sẽ như một lời nhắc nhở rằng mình đã mất những gì quan trọng nhất, từ đó hành động cho phải với lương tâm.

III. KẾT BÀI

Ngày lễ Vu Lan được xem là ngày chúng ta tri ân, nhớ về cha mẹ.

BÀI VĂN THAM KHẢO

Trong cuộc sống đầy phức tạp và mệt mỏi này, ai cũng khao khát, muốn sở hữu hạnh phúc trong tay. Do đó, họ lao vào tìm kiếm, xây dựng những hạnh phúc quá xa vời, không có thực. Mấy ai hiểu được rằng, hạnh phúc đó đơn giản là khi mình được sinh ra, được ăn học, được trưởng thành, và hạnh phúc là khi mình còn có cha, có mẹ. Ngày lễ Vu Lan như một lời nhắc nhở đối với những người con: Ai còn cha mẹ xin đừng thờ ơ!

Xuất phát từ truyền thuyết bồ tát Mục Kiền Liên đại hiếu cứu mẹ mình khỏi kiếp ngạ quỷ, Vu Lan là một dịp để cho người con tri ân đấng sinh thành của mình. Khi xưa, bồ tát Mục Kiền Liên lúc đà tu luyện thành công mười phép thần thông, mẫu thân của ông là bà Thanh Đề đã qua đời. Vì muốn biết mẹ mình sống thế nào, ông đã dùng mắt thần quan sát khắp thế gian, thấy mẹ mình khi xưa đã làm nhiều chuyện ác nên vướng phải kiếp ngạ quỷ. Mẹ ông phải chịu đói khổ, đau đớn vì bị hành hạ, thương mẹ, Mục Kiều Liên đã đem bát cơm xuống tận cửa quỷ dâng cho mẹ. Tuy nhiên, do bị đói khổ hành hạ lâu ngày, mẹ ông khi ăn lấy tay che lại để không cho cô hồn khác cướp, do đó, khi bát cơm đưa lên gần miệng đã hoá thành tro lửa. Quá thương mẹ, Mục Kiền Liên đã tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ, Phật nói rằng: “Dù ông có thần thông quảng đại đến đâu cùng không thể cứu được mẹ ông. Chỉ còn cách là hợp lực mười chư tăng từ bốn phương mới mong có thể cứu được mẹ. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để cung thỉnh chu tăng, hãy chuẩn bị sắm sửa cúng lễ vào ngày ấy!”. Mục Kiền Liêu làm theo lời Phật và cứu được mẹ, từ đó, ngày Vu Lan ra đời, là dịp để cho con cái báo hiếu cha mẹ.

Trong một số nước Á Đông, ngày lễ này thường được tổ chức vào ngày 15 tháng 7 (Am lịch) để tò hiếu với cha mẹ, ông bà và giúp đỡ những người khác. Tại Nhật Bản, ngày này dùng để báo đáp công ơn của cha mẹ, mọi người sẽ viết điều ước của mình vào một tờ giấy rồi treo lên cây trúc với mong muốn nó sè trở thành hiện thực, Ở Ấn Độ, từ xưa đã thực hiện ngày lễ này nhung lại theo pháp Vũ Lan Bồn. Ở Trung Quốc, vào năm 538, nhà vua Lương Võ Đế đầu tiên thực hiện nghi lễ này, sau đó các bậc Đê vương vẫn thực hiện theo, trở thành truyền thống tới ngày nay.

Tại Việt Nam, dòng người vẫn đổ xô ra dòng đời, đầy vội vã, nhưng bỗng nhiên, vào ngày 15 tháng 7 này, nhịp sống bỗng dưng chậm lại, sắc hoa trắng xen lẫn đỏ trên ngực áo của những người con nhuộm buồn lòng người. Tại Việt Nam. bao giờ cũng phải cúng trong chùa trước, sau đó mới cúng tại gia. Thường phải cúng vào buổi sáng, tránh cúng vào chiều, tối, khi mặt trời đã lặn nghi lễ cúng gồm hai mâm: mâm tổ tiên và mâm chúng sinh.

Trên mâm tổ tiên thường có cỗ mặn, tiền vàng, những vật làm bằng giấy dành cho con người cõi Âm tượng trưng cho những vật truyền thống như giày dép, quần áo hay thậm chí là người giúp việc, đồng thời cũng có những vật hiện đại như tivi, điện thoại, xe cộ,... để cho họ có một cuộc sống đầy đủ như người dương thế.

Trên mâm chủng sinh thường có quần áo nhiều màu (xanh, đỏ, tím,...); chè lam, bỏng ngô, gạo vừng, bánh quế, tiền xu,... những vật liệu cô hồn, ma đói ở trong chùa, khi cúng xong cho những đứa trẻ vào giật tượng trưng cho cô hồn.

Những người con có thể chọn cho mình một bông hoa cài lên ngực áo với ý nghĩa tri ân cuộc sống tốt đẹp này. Hoa hồng được chọn là biểu tượng của tình yêu, sự cao quý. Ai đã mất mẹ thì cài hoa trắng. Ai còn mẹ thì cài hoa đỏ. Người có hoa hồng đỏ hẳn sẽ tự hào vô cùng khi mình còn mẹ cha. Ai cài bông trắng sẽ như một lời nhắc nhở rằng mình đã mất những gì quan trọng nhất, từ đó hành động cho phải với lương tâm.

Bản chất cuộc đời như con thuyền ngoài biển khơi, lúc thì sóng yên biên lặng, lúc thì bão tố phong ba. Người luôn bên ta trên con đường đời này không ai khác là cha, là mẹ. Đi đâu trên thế gian này tìm được một điểm tựa vững chắc như cha, một vòng tay ấm áp như mẹ là một điều hạnh phúc trần đời. Ngày lễ Vu Lan như một hồi chuông thức tỉnh tiềm thức của giới trẻ ngày nay, như một lời nhắc nhở: “Ai còn cha mẹ..xin đừng thờ ơ!”