HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
* Nội dung trọng tâm: Người học cần chú ý những ý chính sau:
Trước hết, em cần xác định đây là một đề văn nghị luận. Chính vì vậy, em cần vận dụng thao tác nghị luận khi làm bài. Khi nghị luận, em cần đảm bảo những ý sau đây:
+ Giải thích 2 khái niệm: Tranh giành và Nhường nhịn.
- Tranh giành: Tranh giành là đấu tranh bằng lí lẽ hoặc hành động để giành lấy một đồ vật hay một thứ gì đó bao hàm cả vật chất, tinh thần, tình cảm từ một người nào đó.
- Nhường nhịn: là chịu thiệt về mình, không tranh chấp với ai, đây là thái độ sống được đề cao.
- Hai khái niệm này có đối lập nhau hay không? Hay chúng bổ sung cho nhau?
+ Những biểu hiện cụ thể, sinh động nào thể hiện tinh thần: tranh giành và nhường nhịn?
+ Dẫn chứng cụ thể nào cho tinh thần tranh giành và nhường nhịn?
+ Em có suy nghĩ như thể nào về tranh giành và nhường nhịn?
DÀN Ý CHI TIẾT
I. MỞ BÀI
- Tranh giành và nhường nhịn là hai trong số những tính cách của con người. Đó là mặt tốt và mặt chưa tốt.
- Vậy tranh giành và nhường nhịn có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống của chúng ta ?
II. THÂN BÀI
Giáỉ thích: (Đặt câu hỏi: là gì?)
- Tranh giành là gì? => Sự ham muốn rất lớn một sự vật nào đó về phía mình.
- Nhường nhịn là gì? => Chịu để lại một sự vật nào đó cho người khác với thái độ hòa nhã.
1. Đưa ra các biếu hiện: (Đặt câu hỏi: Tại sao ? Vì sao?)
2. Tại sao chúng ta nên nhường nhịn trong cuộc sống?
+ Đó là một trong những phẩm chất tốt của con người.
+ Cuộc sống sẽ dễ dàng hơn, thắt chặt tình cảm giữa con người với con người hơn.
- Dẫn chứng: Câu chuyện “Dê đen và Dê trắng” khi tranh nhau qua cầu, vì không ai chịu nhường nhịn ai nên cuối cùng cả hai đều rơi xuống sông.
3. Tranh giành có mang lại lọi ích gì cho con người không?
- Làm xấu đi mối quan hệ, tình cảm giữa con người với nhau.
- Thể hiện mình là kẻ ích ki, không biết nghĩ đến những người xung quanh mình.
4. Bàn bạc, mở rộng vấn đề
Có phải nhường nhịn mãi sẽ trở thành hèn nhát không?
- Đó là cách xử sự khôn khéo trong giao tiếp ứng xử của con người.
- Giúp cho ta dễ thành công hơn trong cuộc sống.
- Dẫn chứng: Trong gia đình, anh chị em trên thuận dưới hòa, biết nhường nhịn lẫn nhau sẽ là một gia đình hạnh phúc. Ngoài xã hội, nếu mọi người ai ai cũng tâm niệm một câu “Một câu nhịn, chín sự lành” thì xã hội sẽ tốt đẹp biết bao.
III. KẾT BÀI
- Tranh giành và nhường nhịn là hai phẩm chất đạo đức của con người.
- Cần đề cao đức tính tốt: nhường nhịn.
- Tránh xa đức tính chưa tốt: tranh giành.
BÀI VĂN THAM KHẢO
Trong cuộc sống hàng ngày, quan hệ giữa người với người đều có mặt tốt và mặt xấu. Xã hội cũng thế, trong thời đại từ xưa đến nay, dân tộc ta có truyền thống tương trợ lẫn nhau, giúp đỡ nhau khi khó khăn nhưng bên cạnh đó vẫn có nhiều trường hợp tranh giành nhau một đồ vật hay tình cảm đáp ứng quyền lợi nhu cầu cho cá nhân mình. Vậy các bạn nghĩ sao về vấn đề này?
Tranh giành và nhường nhịn là như thế nào? Tranh giành là đấu tranh bằng lí lẽ hoặc hành động để giành lấy một đồ vật hay một thứ gì đó bao hàm cả vật chất, tinh thần, tình cảm từ một người nào đó. Tất cả đều xuất phát từ lòng ham muốn và tham lam của mỗi con người. Còn nhường nhịn là chịu thiệt về mình, không tranh chấp với ai, đây là thái độ sống được đề cao.
Vậy biểu hiện của tranh giành và nhường nhịn là gì? Trong mối quan hệ bạn bè, chúng ta nên giúp đỡ tương trợ lần nhau mỗi khi gặp khó khăn, không nên vì lợi ích cá nhân mình mà tranh giành những thứ vô bổ, vô giá trị để huỷ hoại tình bạn vốn cao quý và đẹp đẽ. Trong gia đình, anh em nên hoà thuận với nhau không vì những chuyện nhỏ nhặt mà khiến cho anh em tương tàn. Ngoài xã hội cũng thế, nên nhường nhau khi xếp hàng, khi tham gia giao thông tránh gây mâu thuẫn để xảy ra những chuyện đáng tiếc.
Ta có thể hiểu sâu hơn về vấn đề này như thế nào? Tuy tranh giành là không nên nhưng ta vẫn có thể tranh giành nếu như việc đó đem lại lợi ích cho mọi người, cho đất nước; ta nên tự hào vì lịch sử nước ta đã có những vị anh hùng, những vị tướng kiệt xuất đã đúng ra đấu tranh bảo vệ đất nước trước âm mưu xâm lược của nhà Hán, Tống, Mông – Nguyên,... như Trần Hưng Đạo, Quang Trung.... Nhường nhịn tuy là điều cần thiết cho cuộc sống, nhưng không phải lúc nào ta cũng chịu phần thiệt về mình. Như trong công việc, nếu ta có khả năng hoàn thành nhưng, nhường nhịn người khác sẽ làm tổn bao nhiêu công sức và tiền của mà không đạt hiệu quả gì cả.
Tóm lại, tranh giành và nhường nhịn là điều rất cần thiết trong cuộc sống hôm nay. Riêng bản thân em sẽ nhường nhịn các bạn em mà em thấy họ thật sự cần như em sẽ nhận những công việc thầy cô giao cho theo khả năng của mình.