Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta (Hồ Chí Minh). Phải nói, đây là một nhận xét vô cùng khách quan và chính xác về một trong những phẩm chất tâm hồn của người Việt.
Từ cách đây hơn bốn ngàn năm, từ thuở các vua Hùng dựng nước Văn Lang, tinh thần yêu nước đã thấm đẫm trong tâm hồn dân tộc và trải nghiệm thời gian, càng thêm nồng nàn, sâu sắc.
Khi có giặc ngoại xâm ư? Lòng yêu nước sẽ kết thành sức mạnh quả cảm vô song. Người Việt Nam ta ai mà chẳng nhớ câu chuyện Thánh Gióng đánh giặc cứu nước. Đối với một người ngoại quốc có thể sẽ không hiểu vì sao mà một đứa trẻ mới ba tuổi, chưa biết nói biết cười, đặt đâu ngồi đấy. thế mà vừa nghe Sứ giả rao tìm người tài giỏi đánh giặc cứu nước, thì đứa trẻ không những nói được, mà câu nói ấy đầu tiên lại là câu nói đòi đi đánh giặc. Càng ngạc nhiên hơn nữa là vì sao nó lại bỗng nhiên lớn nhanh như thổi, rồi khi Sứ giả mang ngựa sắt, roi sắt tới, nó bỗng vươn vai biến thành một tráng sĩ oai phong lẫm liệt và đánh tan lũ giặc chỉ bằng roi sắt và bụi tre nhổ vội bên đường, đánh giặc xong lại bay về trời, không đòi ban thưởng.
Người Việt Nam ta ai cũng hiểu căn nguyên của những điều kì lạ ấy. Chính tấm lòng đối với đất nước đã kết tinh nên những phẩm chất của người anh hùng làng Gióng. Gióng là hình tượng người anh hùng cứu nước độc đáo trong văn chương, đồng thời cũng là hình ảnh của nhân dân, của cả mệt dân tộc kiên cường bất khuất.
Trải mấy ngàn năm lịch sử, tinh thần yêu nước được hun đúc qua nhiều thế hệ, được tôi luyện và thử thách trong những cuộc đấu tranh sinh tử với kẻ thù. Chính tấm lòng yêu nước đã khiến những người phụ nữ Việt Nam đang độ xuân sắc như các bà: Trưng Trắc, Trưng Nhị, Lê Chân, Thiều Hoa... dấy cờ khởi nghĩa chống lại nhà Hán. Chính tấm lòng yêu nước đã giúp Trần Quốc Tuấn dẹp sang một bên mối hận thù của người cha, một lòng phò tá vua Trần đánh giặc.
Ngày nay, cũng không ít những tấm gương như thế. Không có lòng yêu nước làm sao những chiến sĩ cộng sản vào những năm 1930- 1945 có thể dũng cảm bước lên máy chém của quân thù. Không có lòng yêu nước làm sao một cậu bé mới mười ba tuổi như Lê Văn Tám có thể biến mình thành cây đuốc sống thiêu cháy kho xăng giặc. Không có lòng yêu nước làm sao anh La Văn Cầu dám chặt đứt cánh tay bị thương lủng lẳng để tiếp tục chiến đấu. Không có lòng yêu nước làm sao bao bà mẹ miền Nam dám hi sinh những đứa con yêu của mình để bảo vệ Cách mạng.
Lòng yêu nước đã cho họ sức mạnh để họ có thể làm được những việc tưởng như không thể.
Lòng yêu nước làm nên phẩm chất anh hùng trong đấu tranh giữ nước thì cũng làm nên phẩm chất cao đẹp trong lao động, trong đời thường. Câu chuyện chàng Sơn Tinh thắng giặc nước chẳng phải là một tấm gương về lòng quả cảm trong đấu tranh chinh phục thiên nhiên, vì cuộc sống an bình và no ấm đó ư? Và ta cũng chẳng ngạc nhiên khi thấy một vị danh tướng vừa lập công lớn trong chiến trận, đang trên đường ca khúc khải hoàn, chưa một giây phút nghỉ ngơi, đã nghĩ tới việc “gắng sức” để cho thiên hạ thái bình, non nước bền vững đến “ngàn thu”.
Không có lòng yêu nước hỏi làm sao có giang sơn gấm vóc như ngày nay? Máu của ông cha ta đã đổ không ít để giữ nước thì mồ hôi của ông cha ta cũng đã tưới đẫm mảnh đất này trong công cuộc kiến quốc gian nan. Chúng ta hẳn còn nhớ câu ca dao:
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Và câu thơ Hoàng Trung Thông:
Hết khoai ta lại gieo vừng
Không cho đất nghỉ không ngừng tay ta
Thế đấy! Vì lòng yêu nước mà không ít chàng trai cô gái đã sẵn sàng đi đến những nơi gian khổ nhất, hiến dâng tuổi xuân của mình để làm giàu cho đất nước.
Đây nữa, cái tình quê dạt dào trong câu thơ:
Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao
Thần thương làm sao cái nghĩa tình đồng bào lá lành đùm lá rách, Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ.
Tấm lòng thiết tha với đất nước khiến cho ta gắn bó máu thịt với quê hương đất nước mình, yêu cả những nét bình dị nhất của quê hương xứ sở. Có lẽ vì thế mà một vị vua ở tận nơi lầu son gác tía như Trần Nhân Tông đã viết được những câu thơ đằm thắm tình quê:
Trước xóm sau thôn tựa khói lồng
Bóng chiều man mác có dường không
Mục đồng sáo vẳng trâu về hết
Cò trắng từng đôi liệng xuống đồng.
Làm sao có thể kể hết vẻ đẹp của lòng yêu nước. Bởi nó đẹp quá, cao quý quá. Giống như một viên ngọc càng mài càng sáng, càng ngắm càng thấy ánh lên nhiều sắc màu.
