Soạn bài Câu trần thuật đơn không có từ

I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ

1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong câu sau:

a) Phú ông mừng lắm.

(Sọ Dừa)

b) Chúng tôi tụ hội ở góc sân.

(Duy Khán)

2. Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành?

3. Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau đây điền vào trước vị ngữ của các câu trên: không, không phải, chưa, chưa phải.

Trả lời:

1. Chủ ngữ, vị ngữ của các câu:

a) Phú ông / mừng lắm.

       CN              VN

b) Chúng tôi / tụ hội ở góc sân.

      CN                    VN

2. Vị ngữ của các câu đã cho do các từ ngữ sau tạo thành:

-  Cụm tính từ: mừng lắm

-  Cụm động từ: tụ hội ở góc sân.

3. Có thể thêm các từ ngữ phủ định:

a) Phú ông không mừng lắm.

b) Chúng tôi không tụ hội ở góc sân.

II. CÂU MIÊU TẢ VÀ CÂU TỒN TẠI

1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:

a) Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại.

b) Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.

Trả lời:

Chủ ngữ và vị ngữ của các câu:

a) Đằng cuối bãi, hai cậu bé con / tiến lại.

          TN                CN                   VN

b) Đằng cuối bãi, tiến lại / hai cậu bé con.

            TN           VN              CN

2. Chọn trong hai câu đã dẫn một câu thích hợp để điền vào chỗ trống trong đoạn văn dưới đây. Giải thích vì sao em chọn câu này mà không chọn câu khác.

Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm. Bỗng (...) tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về hang.

(Tô Hoài)

Trả lời:

Chọn câu “đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con” sẽ hợp lý hơn vì câu này nhấn mạnh hoạt động tiến lại gần, tạo sự bất ngờ, gay cấn.

III. LUYỆN TẬP

1. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết những câu nào là câu miêu tả và những câu nào là câu tồn tại.

a) Bóng tre trùm lên âu yếm làng bản, xóm, thôn. Dưới bóng tre của ngày xưa, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính. Dưới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.

b) Bên hàng xóm tôi có cái hang của Dế Choắt. Dế Choắt là tên tôi đã đặt cho nó một cách chế giễu và trịch thượng thế.

c) Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng. Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy.

Trả lời:

2. Viết một đoạn văn từ năm đến bảy câu tả cảnh trường em, trong đó có sử dụng ít nhất là một câu tồn tại.

Trả lời:

Tham khảo đoạn văn sau:

Sân trường đầy ánh nắng. Đua nhau chuyền cành, hót líu lo là những chú chim. Tán lá bàng rộng che mát khu vui chơi, cá những cành hoa phượng cũng như muốn xà suống sân cùng các bạn vui đùa.

Câu tồn tại: Đua nhau chuyền cành, hót líu lo là những chú chim