- V.I.Lê-nin (1870 - 1924) là tên bí danh hoạt động cách mạng của Vla-đi-mia I-lich U-li-a-nốp, sinh ngày 22-4-1870 trong một gia đình nhà giáo tiến bộ.
- Là một người thông minh, tài giỏi. Năm 1887, ông tốt nghiệp xuất sắc bậc Trung học và được nhận Huy chương vàng nên được vào thẳng bất kì trường đại học nào ở nước Nga. Ông xin vào khoa Luật, Trường Đại học Tổng hợp Kazan.
- Tại đây, Lê-nin đã tham gia nhóm cách mạng sinh viên. Do tuyên truyền cách mạng chống Nga hoàng, ông bị đuổi học. Mặc dù vậy, Lê-nin vẫn rất miệt mài đèn sách, sau hai năm tự học ông đã thi đỗ tất cả các môn học trong trương trình 4 năm Khoa luật, Trường Đại học Tổng hợp Kazan với tư cách thí sinh tự do.
- Sau khi tốt nghiệp, Lê-nin làm trợ lí luật sư ở Samara.
- Năm 1893, ông đến thủ đô Pê-tec-bua và trở thành người lãnh đạo nhóm Mác xít ở đây (mầm mống đầu tiên của chính đảng vô sản).
- Mặc dù bị bắt và bị đi đày ở Xi-bia, Lê-nin vẫn tích cực hoạt động cách mạng. Trong thời gian lưu đày, ông đã viết xong hơn 30 tác phẩm, trong đó có cuốn khá đồ sộ: Sự phát triển chủ nghĩa tư bản ở nước Nga (1899).
- Năm 1903, thành lập Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga với Cương lĩnh cách mạng.
- Lê-nin và Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga dần dần trở thành lực lượng lãnh đạo phong trào cách mạng ở Nga.