Không biết tự bao giờ, ca dao đã trở thành dòng suối ngọt ngào tưới mát tâm hồn bao thế hệ người Việt Nam ta. Không ít thì nhiều ai chẳng thuộc một vài câu ca dao. Cứ thế, từ đời này truyền sang đời khác, ca dao đã trở thành người bạn đồng hành không thể thiếu được trong đời sống tinh thần tình cảm của nhân dân ta. Người Việt Nam ta cần ca dao như đứa trẻ cần sữa mẹ để lớn khôn, như cây cối cần ánh nắng mặt trời để đâm chồi nảy lộc, như con sông cần nước để thành dòng chảy với đôi bờ thương nhớ.
Cũng như mọi người Việt Nam khác, tôi yêu ca dao lắm!
Từ thuở còn nằm trong nôi tôi đã được nghe bà, nghe mẹ hát ru bằng những câu ca dao . Có lẽ ca dao đã đi vào tiềm thức tôi từ ngày ấy và tình yêu ca dao trong tôi cũng chớm nở từ ngày ấy. Tôi lớn dần theo năm tháng, tình yêu ca dao trong tôi cũng nhiều thêm lên.
Tôi yêu ca dao lắm lắm! Có ngòi bút nào diễn tả được hết tình yêu của tôi?
Có lúc nó tràn đầy khao khát như chính lỗi khát khao của cô gái nào mong gặp người yêu:
Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yểm cho chàng sang chơi
Rồi có lúc lại trào dâng cồn cào như chính cái nỗi nhớ thương dâng trào đến da diết của đôi trai gái ngóng trông nhau:
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi
Như đứng đống lửa như ngồi đống rơm
Tôi yêu đến say mê, rạo rực những câu ca dao sâu lắng và tình tứ:
Hỡi cô tát nước bên đàng
Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi
Thương mến làm sao những câu ca giản dị, mộc mạc và thấm đượm cái tình người:
Hôm qua anh đến chơi nhà
Thấy mẹ nằm võng, thấy cha nằm giường
Thấy em nằm đất anh thương
Anh ra Kẻ Chạ sắm giường tám thang
Đọc xong rồi mà vẫn thấy dư vị ngọt ngào của nó chơi vơi nơi đầu lưỡi.
Ca dao đưa tôi đến một miền đất chan chứa tình.
Trước tiên, đó là cái tình quê, tình đất, tình người:
Làng ta phong cảnh hữu tình
Dân cư giang khúc như hình con long
Phong cảnh quê hương đất nước đẹp như tranh ai mà không yêu mến.
Bước qua mảnh đất tình quê, tôi đến với mảnh đất của tình mẹ cha nồng ấm:
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Rồi tình yêu lứa đôi gắn bó:
Rủ nhau xuống bể mò cua
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng
Em ơi chua ngọt đã từng
Non xanh nước bạc ta đừng quên nhau
Và tình bạn đẹp như trong mơ:
Ra đi mà gặp bạn quen
Cũng bằng tắm nước hồ sen giữa chùa
Ra đi mà gặp bạn hiền
Cũng bằng ăn quả đào tiên trên trời
Ca dao đánh thức trong tôi bao nỗi niềm cảm thông, thương xót, trắc ẩn.
Một tiếng kêu cứu của con cò để lại trong tôi không ít bùi ngùi, xót xa!
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
Một lời thở than cùng đủ làm nên một tâm trạng:
Gió đưa cây cải về trời
Rau răm ở lại chịu đời đắng cay
Tôi yêu ca dao bởi vì ca dao đẹp quá!
Những câu ca dao đầy nhạc, đầy thơ như rót men say vào lòng tôi:
Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Chấn Vũ, canh gà Thọ Xương
Mịt mù khói toả ngàn sương
Nhịp chày Yên Thái, mặt gương Tây hồ
Những từ ngữ gợi cảm của ca dao gợi trong tôi bao cảm xúc, nỗi niềm:
Con cò đậu cọc bờ ao
Ăn sung sung chát, ăn đào đào chua
Cách dùng từ độc đáo trong ca dao khiến tôi xiết bao thú vị:
Trẻ chai bạn trẻ, già choang bạn già
Thế đấy! Ca dao là như thế đấy! Làm sao ta lại không yêu, không quý, không nhớ, không thương? Và càng yêu quý, ta càng nên phải biết trân trọng và giữ gìn.
