Câu 1. Nước Đại Việt thời Lý - Trần đạt được những thành tựu nỗi bật gì về các mặt: kinh tế, văn hoá, giáo dục, khoa học, nghệ thuật.
|
Thành tựu
|
Thời Lý
|
Thời Trần
|
|
Kinh tế
|
* Nông nghiệp:
- Nông dân: có ruộng đất cày cấy.
- Nhà nước khuyến khích khai hoang. Công tác thuỷ lợi được chú ý.
* Thủ công nghiệp: có nhiều nghề.
|
* Nông nghiệp: khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích trồng trọt. Công cuộc khai hoang, đắp đê được củng cố. Ruộng đất làng xã nhiều.
* Thủ công nghiệp: do nhà nước quản lí có nhiều ngành nghề.
|
|
|
* Thương nghiệp: buôn bán, trao đổi trong nước và ngoài nước mở mang.
|
Thủ công nghiệp trong nhân dân rất phổ biến và phát triển.
* Thương nghiệp: Chợ búa tấp nập. Trao đổi buôn bán trong và ngoài nước được đẩy mạnh.
|
|
Văn hoá
|
- Đạo Phật phát triển mạnh nhất. Các hình thức sinh hoạt văn hoá phong phú, đa dạng. Nhiều trò chơi dân gian được dân chúng ham chuộng.
|
- Tín ngưỡng cổ truyền phổ biến. Đạo Phật phát triển. Nho giáo ngày càng phát triển. Các hình thức sinh hoạt văn hoá đa dạng, phong phú.
|
|
Giáo dục
|
- Xây dựng Văn Miếu để thờ Khổng Tử và dạy học cho con vua.
- Mở khoa thi tuyển chọn quan lại.
- Văn học chữ Hán bắt đầu phát triển.
|
- Quốc tử giám mở rộng để đào tạo con em quý tộc, quan lại. Các lộ, phủ có trường học. Trong nhân dân ở các làng xã có truờng tư. Các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều.
|
|
Khoa học,
nghệ
thuật
|
- Nghệ thuật điêu khắc rất phát triển.
- Một số công trình nghệ thuật có giá trị được xây dựng.
- Trình độ điêu khắc tinh vi, thanh thoát. Phong cách nghệ thuật đa dạng, độc đáo và linh hoạt.
|
- Cơ quan chuyên viết sử ra đời với bộ Đại Việt sử kí.
- Quân sự, với tác phẩm nổi tiếng: Binh thư yếu lược của Trần Quốc Tuấn.
- Y học có thầy thuốc Tuệ Tĩnh nghiên cứu thuốc nam để chữa bệnh cho nhân dân. Thiên văn học có những đóng góp đáng kể. Đã chế tạo được súng.
- Phát triển công trình kiến trúc mới ra đời.
|
Câu 2 Những thành tựu đạt được của nhà Trần trên các lĩnh vực: Lịch sử, quân sự, văn học, thiên văn học, kiến trúc và điêu khắc?.
- Lịch sử: Bộ “Đại Việt sử kí toàn thư” của Lê Văn Hưu.
- Quân sự: Tác phẩm Bình thư yếu lược của Trần Hưng Đạo.
- Y học: Tuệ Tĩnh nghiên cứu cây thuốc nam để chữa bệnh trong nhân dân.
- Thiên văn học: Nhà thiên văn nổi tiếng Đặng Độ, Trần Nguyên Đán.
- Kiến trúc: Xây dựng nhiều công trình kiến trúc mới: Tháp Phổ Minh (Nam Định); Thành Tây Đô (Thanh Hoá)…
- Điêu khắc: Lăng mộ vua và quý tộc có nhiều tượng hổ, sư tử, chó và các quan hầu bằng đá. Hình rồng khắc trên đá trau chuốt, có sừng uy nghiêm..
Câu 3. Nêu một số dẫn chứng để thấy các tầng lớp nhân dân thời Trần đều tham gia kháng chiến chống quân Mông - Nguyên.
- Khi được tin quân Mông Cổ chuẩn bị đánh nước ta, theo lệnh vua Trần, cả nước sắm sửa vũ khí, các đội dân binh được thành lập ngày đêm luyện tập võ nghệ, sẵn sàng đánh giặc.
- Khi giặc tấn công cả ba lần. nhân dân đều thực hiện "vườn không nhà trống" để làm cho địch gặp nhiều khó khăn và bị động.
- Ý chí quyết tâm đánh giặc thể hiện rất cao tại Hội nghị Diên Hồng → các bậc phụ lão đều quyết tâm "đánh", quân sĩ khắc vào tay hai chữ "Sát Thát".
- Vua, tôi nhà Trần đều hăng hái đánh giặc: Vua trực tiếp chỉ huy, cận thần cương quyết đánh giặc. Trần Thủ Độ "Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo". Trần Quốc Tuấn "Nếu bệ hạ muốn hàng giặc thì trước hãy chém đầu thần rồi hãy hàng".
- Quân dân một lòng bố trí trận địa cọc ngầm đê mai phục địch trên sông Bạch Đằng.
