Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm

Phần I

TÌM HIỂU YẾU TỐ ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

Câu 1: Đọc đoạn trích

2. Trả lời câu hỏi

a. Trong ba câu đầu đoạn trích, ai nói với ai? Tham gia câu chuyện có ít nhất mấy người? Dấu hiệu nào cho thấy đó là cuộc trò chuyện trao đổi qua lại.

b. Câu "Hà nắng gớm ..." ông Hai nói với ai? Đây có phải câu đối thoại không? Vì sao? Trong đoạn trích còn có câu nào kiểu này không? Hãy dẫn ra câu đó.

c. Những câu " Chúng nó ...bằng ấy tuổi đầu" là những câu ai hỏi ai? Tại sao trước những câu này không có dấu gạch đầu dòng như những câu ở trên.

d. Các hình thức diễn đạt trên có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện diễn biến của câu chuyện và thái độ của những người tản cư trong buổi trưa ông Hai gặp họ?

Trả lời 

a. Trong ba câu mở đầu đoạn trích cho thấy có ít nhất là hai người phụ nữ tản cư đang nói chuyện với nhau.

- Dấu hiệu cho biết điều đó vì:

+ Có hai lượt lời.

+ Nội dung hướng tới người còn lại.

+ Hình thức: bắt đầu bằng dấu gạch đầu dòng.

b. Câu “Hà, nắng gớm, về nào,...”  không phải là đối thoại.

- Vì câu nói của ông không hướng tới một người cụ thể, không  liên quan đến chủ đề mà hai người đàn bà tản cư đang trao đổi. Sau câu nói đó không có ai đáp lại.

- Trong đoạn trích này còn có câu như thế:

+ “Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! ... mỗi đứa một nhát.”

 + “Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này!”.

c. Đây là những câu của ông Hai hỏi chính mình.

- Không có dấu gạch đầu dòng vì: những câu hỏi này chỉ diễn ra trong suy nghĩ của ông Hai, không thốt thành lời.

d. Các hình thức đối thoại tạo cho câu chuyện có không khí như cuộc sống thật, thể hiện thái độ căm giận của những người tản cư đối với người dân Chợ Dầu.

- Những hình thức độc thoại và độc thoại nội giúp nhà văn khắc họa được sâu sắc tâm trạng dằn vặt, đau đớn khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc của ông Hai.

Phần II

LUYỆN TẬP

Câu 1:

Phân tích tác dụng của hình thức đối thoại trong đoạn trích.

Trả lời

- Có ba lượt lời nhưng chỉ hai lời đáp.

- Lời thoại đầu của bà, ông Hai không đáp lại.

- Câu hỏi thứ hai của bà Hai, ông Hai đáp lại với một từ “Gì?”.

- Lần thứ ba, ông cũng chỉ đáp: “Biết rồi!”.

- Tái hiện lại cuộc đối thoại này, tác giả đã làm nổi bật được tâm trạng chán chường, buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong cái đêm nghe tin làng mình theo giặc.

Câu 2:.

Viết đoạn văn có sử dụng hình thức đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm

Trả lời 

          Chiều hôm ấy đi học về, lòng tôi man mác buồn vì một người bạn mới chuyển đi. Về nhà tôi chẳng thiết ăn uống, cứ thế nằm vật ra giường. Mẹ gọi xuống ăn cơm, tôi cũng chỉ nói vọng xuống nhà:

- Con hơn mệt nên không muốn ăn. Bố mẹ cứ ăn trước ạ.

Tôi cứ thế vùi mình vào trong chăn và trách Hoa, sao lại đi mà chẳng báo trước. Cậu thật vô tâm, thật ích kỉ, giá nói trước với tớ, tớ đã không buồn đến mức này. Nghĩ đến đó tôi lại khóc nức nở, rồi ngủ thiếp đi lúc nào không hay. Sáng hôm sau, ngủ dậy tôi bỗng thấy một lá thư đặt ngay bên cạnh mình, tôi nhìn nét chữ và nhận ra ngay:

- Trời ơi, là thư của Hoa!

Từng dòng chữ Hoa viết khiến cho tôi hiểu hơn quyết định chuyển trường của bạn và cả lí do bạn không nói với tôi. Tôi không còn trách Hoa nữa. Bạn ấy mãi mãi là người mà tôi yêu quý.