Thuật ngữ

Phần I

THUẬT NGỮ LÀ GÌ?

Câu 1:So sánh hai cách giải thích về nghĩa của từ “nước” và từ "muối"

Trả lời

- Cách 1: nêu những dấu hiệu bên ngoài, có thể quan sát được trực tiếp bằng giác quan.

- Cách 2: nêu những tính chất đặc trưng bên trong.

-> Cách giải thích thứ 2 sẽ không thể hiểu được nếu thiếu kiến thức hóa học vì những tính chất này là kết quả nghiên cứu khoa học.

Câu 2:Các định nghĩa này thuộc những bộ môn nào?

b. Những từ ngữ được định nghĩa (in đậm) chủ yếu được dùng trong văn bản nào?

Trả lời:

Thạch nhũ : thuật ngữ môn Địa lí.

- Ba-dơ : thuật ngữ môn Hóa học.

- Ẩn dụ : thuật ngữ môn Ngữ văn.

- Phân số thập phân : thuật ngữ môn Toán.

b. Những từ ngữ in đậm chủ yếu được dùng trong văn bản khoa học.

Phần II

ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ

Câu 1:Thử tìm xem những thuật ngữ dẫn trong mục trên còn có ý nghĩa nào khác không?

Trả lời: 

- Các thuật ngữ ở mục 2 nói trên chỉ có một nghĩa.

Câu 2:Cho biết trong hai ví dụ sau, ở ví dụ nào, từ muối có sắc thái biểu cảm.

Trả lời:

- Từ muối trong câu (b) có sắc thái biểu cảm.

Phần III

LUYỆN TẬP

Câu 1:Điền các thuật ngữ khoa học vào các câu còn trống.

Trả lời:

- Lực -> lĩnh vực Vật lí.

- Xâm thực -> lĩnh vực Địa lí.

- Hiện tượng hóa học -> lĩnh vực Hóa học.

- Trường từ vựng -> lĩnh vực Ngữ văn.

- Di chỉ -> lĩnh vực Lịch sử.

- Thụ phấn -> lĩnh vực Sinh học.

- Lưu lượng -> lĩnh vực Địa lí.

- Trọng lực -> lĩnh vực Vật lí.

- Khí áp -> lĩnh vực Địa lí.

- Đơn chất -> lĩnh vực  Hóa học.

- Thị tộc -> lĩnh vực Lịch sử.

- Đường trung trực -> lĩnh vực Toán học.

Câu 2:Trong đoạn trích này, điểm tựa có được dùng như một thuật ngữ vật lí hay không? Ở đây có ý nghĩa gì?

Trả lời

- Trong đoạn trích này, điểm tựa không được dùng như một thuật ngữ.

- Ở đây, điểm tựa chỉ nơi làm chỗ dựa chính (ví như điểm tựa của đòn bẩy).

Câu 3

Cho biết hai câu sau đây, trường hợp nào hỗn hợp được dùng như một thuật ngữ, trường hợp nào hỗn hợp được dùng như một từ ngữ thông thường.

Trả lời:

- Trong trường hợp (a), từ hỗn hợp được dùng như một thuật ngữ.

- Trong trường hợp (b) từ hỗn hợp được dùng như một từ thông thường.

Câu 4:Căn cứ vào cách xác định của sinh học, hãy định nghĩa thuật ngữ cá. Có gì khác nhau giữa nghĩa của thuật ngữ này với nghĩa của từ cá theo cách hiểu thông thường của người Việt.

Trả lời

- Thuật ngữ cá của sinh học : động vật có xương sống, sống ở dưới nước, bơi bằng vây, thở bằng mang.

- Theo cách hiểu thông thường của người Việt cá không nhất thiết phải thở bằng mang.

Câu 5:Hiện tượng đồng âm này có vi phạm nguyên tắc một thuật ngữ - một khái niệm đã nêu ở phần Ghi nhớ không? Vì sao?

Trả lời

- Hiện tượng đồng âm giữa thuật ngữ thị trường của kinh tế học và thuật ngữ thị trường của quang học không vi phạm nguyên tắc một thuật ngữ - một khái niệm.

- Vì đây là hai thuật ngữ được sử dụng trong hai lĩnh vực khác nhau.