Bài 5 trang 149 SGK Hóa học 9

Khi xác định công thức của các chất hữu cơ A và B, người ta thấy công thức phân tử của A là C2H6O, còn công thức phân tử của B là C2H4O2. Để chứng minh A là rượu etylic, B là axit axetic cần phải làm thêm những thí nghiệm nào ? Viết phương trình hóa học để minh họa (nếu có).

Lời giải

+ Ứng với công thức phân tử C2H6O2 có 2 chất có công thức cấu tạo khác nhau là:

CH3 - CH2 - OH (1)  và   CH­3­ – O – CH3 (2)

Vì vậy, để  chứng minh (hay xác định) A là rượu etylic thì ta phải xác định công thức cấu tạo của nó :

Cho A tác dụng với Na, nếu có H2 thoát ra, suy ra phân tử có nhóm –OH, là rượu etylic.

2CH3 – CH2 – OH + 2Na  -> 2CH3 – CH2 – ONa   +  H2 

Chất đi metyl ete CH­3­ – O – CH3 không phản ứng với Na.

+ Ứng với công thức phân tử C2H4O2  có đến ba chất khác nhau:

CH3COOH (1); HCOOCH3 (2); OHC-CH2-OH (3)

Vì vậy để xác định B là axit axetic ta phải xác định công thức cấu tạo của nó :

Cho A tác dụng với muối cacbonat, thí dụ Na2CO3, nếu có khí CO2 thoát ra, suy ra phân tử có nhóm –COOH, là axit axetic.

2CH3 – COOH    + Na2CO3  ->  2CH3 – COONa  +  CO2  + H2O.