Luyện tập viết đoạn văn tự sự

Phần 1

- Mỗi đoạn trong văn bản tự sự thường có câu nêu ý khái quát (câu chủ đề), các câu khác diễn đạt những ý cụ thể nhằm thuyết minh, miêu tả, giải thích, mở rộng ý khái quát.

- Mỗi đoạn văn trong VB tự sự có nhiệm vụ khác nhau: mở bài giới thiệu câu chuyện, thân bài kể diễn biến các sự việc, chi tiết và kết bài kết thúc câu chuyện, tạo ấn tượng, cảm xúc.

- Nội dung mỗi đoạn văn khác nhau nhưng đều thể hiện chủ đề và ý nghĩa của văn bản.

Phần 2

Câu 1: a. Theo anh (chị), các đoạn văn trên có thể hiện đúng như dự kiến của tác giả không? Nội dung và giọng điệu của các đoạn văn mở đầu và kết thúc có nét gì giống và khác nhau? b. Anh (chị) học được điều gì ở cách viết đoạn văn của Nguyên Ngọc. Trả lời: Trả lời câu 1

a. Theo anh (chị), các đoạn văn trên có thể hiện đúng như dự kiến của tác giả không? Nội dung và giọng điệu của các đoạn văn mở đầu và kết thúc có nét gì giống và khác nhau?

b. Anh (chị) học được điều gì ở cách viết đoạn văn của Nguyên Ngọc.

Trả lời:

1.a. Các đoạn văn thể hiện đúng và rõ những dự kiến của Nguyên Ngọc. So sánh nội dung của các đoạn mở đầu và kết thúc:

- Giống: hai đoạn đều tả cánh rừng xà nu và làm nổi bật chủ đề của tác phẩm

- Khác:

+ Đoạn mở đầu tả cảnh rừng xà nu cụ thể, chi tiết, tạo hình tạo không khí mở đầu câu chuyện và lôi cuốn người đọc.

+ Đoạn kết thúc tả rừng xà nu trong khung cảnh xa mờ dần và bất tận gợi lên nhiều suy ngẫm về sự bất diệt của thiên nhiên và con người Tây Nguyên.

b. Kinh nghiệm từ cách viết của Nguyên Ngọc:

+ Trước khi viết/kể cần dự kiến đoạn mở đầu và đoạn kết thúc sao cho chặt chẽ, lôi cuốn

+ Đoạn mở đầu và kết thúc có thể giống hoặc khác nhau về đối tượng trình bày nhưng đều phải tập trung làm nổi bật tư tưởng chủ đề của bài văn.

Câu 2. (SGK, tr. 98) và trả lời các câu hỏi

a. Có thể coi đây là đoạn văn trong văn bản tự sự được không, vì sao? Theo anh (chị) , đoạn văn đó thuộc phần nào của truyện ngắn mà bạn học sinh định viết.

b. Viết đoạn văn này, bạn học sinh đã thành công ở nội dung nào, nội dung nào còn phân vân để trống? Anh (chị) hãy viết tiếp vào những chỗ để trống đó để cùng bạn hoàn thành đoạn văn định viết.

Trả lời:

. a. Đoạn văn về hậu thân của chị Dậu có thể coi là một đoạn văn tự sự và đoạn này thuộc phần thân bài, kể về sự việc quan trọng là chị Dậu về làng vào thời điểm CMT8/1945.

b. Đoạn văn thành công ở việc kể lại câu chuyện nhưng còn lúng túng ở những đoạn tả cảnh và thể hiện tâm trạng của chị Dậu.

.Câu 3. Qua kinh nghiệm của nhà văn Nguyên Ngọc và thu hoạch từ hai bài tập trên, anh (chị) hãy nêu cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự.

Trả lời:

 Cách viết đoạn văn trong bài văn tự sự:

+ Cần hình dung sự việc xảy ra như thế nào

+ Lần lượt kể lại diễn biến của nó (Chú ý sử dụng các phương tiện liên kết câu để đoạn văn mạch lạc và chặt chẽ).

Phần 3

Câu 1. Đọc đoạn trích trang 99 SGK Ngữ văn 10 tập 1

a. Anh (chị) cho biết đoạn trích trên kể sự việc gì, ở phần nào, của văn bản tự sự nào?

b. Đoạn trích chép ở đây có một số sai sót về ngôi kể, hãy chỉ rõ những lỗi sai rồi chữa lại cho hoàn chỉnh?

c. Từ sự phát hiện và chỉnh sửa cho đoạn trích trên, anh (chị) có thêm kinh nghiệm gì khi viết đoạn văn trong văn bản tự sự?

Trả lời:

a. Đoạn trích kể lại sự việc Phương Định, cô thanh niên xung phong thời chống Mĩ, đang phá bom để mở đường ra mặt trận.

b. Trong đoạn trích có nhầm lẫn về ngôi kể.

- Trong truyện ngắn nhà văn dùng ngôi kể thứ nhất.

-  Đoạn trích được chép lại đã thay đại từ tôi bằng đại từ cô hoặc danh từ riêng Phương Định ở một số câu. Cần sửa lại theo ngôi kể thứ nhất.

c. Kinh nghiệm: cần nhất quán về ngôi kể trong văn bản tự sự.

Câu 2. Viết một đoạn văn diễn tả cử chỉ và tâm trạng của cô gái trong 9 câu đầu đoạn trích Tiễn dặn người yêu.

Hướng dẫn làm bài:

 Người đẹp anh yêu phải gồng gánh theo chồng, chân cất bước mà lòng chẳng nguôi ngoai. Cô vừa đi vừa ngoảnh lại mong ngóng nhìn thấy hình bóng người thương. Mỗi bước đi như một vết cứa vào lòng bởi mỗi bước đi thêm kéo dài khoảng cách giữa hai người. Cứ qua một cánh rừng, người đẹp anh yêu lại tìm cách trì hoãn để được ngồi đợi người yêu. Đôi mắt cô ngóng trông, đôi tay cô sốt ruột ngắt lá cà, lá ớt mà ruột gan cô đang ngổn ngang, rối bời. Đến khi người yêu theo kịp, cô mới bẻ lá xanh ngồi lại bên anh cho thỏa nỗi ngóng chờ.