Văn bản: Đánh nhau với cối xay gió

Câu 1 trang 79 - SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Xác định ba phần của đoạn truyện này theo trình tự diễn biến trước, trong và sau khi Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió. Liệt kê năm sự việc chủ yếu, qua đó tính cách của lão hiệp sĩ và bác giám mã được bộc lộ.

Trả lời:

- Trước khi Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió:

"Chợt hai thầy trò(...) không cân sức"

- Trong khi đánh nhau: " Nói rồi (...) toạc nửa vai".

- Sau khi đánh nhau:" Vừa bàn tán (...) no rồi".

=> Năm sự việc chủ yếu, qua đó tính cách của lão hiệp sĩ và bác giám mã được bộc lộ: nhìn thấy và nhận định về những cối xay gió (Phần I), thái độ và hành động của mỗi người (Phần II),quan niệm và cách ứng xử của mỗi người khi bị đau đớn, chung quanh chuyện ăn, chuyện ngủ( phần III).

Câu 2 trang 79 - SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Qua năm sự viếc ấy, phân tích những nét hay và dở trong tính cách của nhân vật Đôn Ki-hô-tê.

Trả lời:

a) Tính cách của Đôn Ki-hô-tê được bộc lộ ở các phương diện:

- Trí tuệ: mê muội ( vì đọc quá nhiều truyện hiệp sĩ), khi nhìn thấy những chiếc cối xay gió thì cứ khăng khăng đó là bọn khổng lồ gian ác và xông vào đánh ; sau khi bị quật ngã thì lại cho là do pháp sư Phơ-re-xtôn đã biến những tên khổng lồ thành cối xay gió...

- Ưowsc muốn: ra tay tiêu diệt cái ác, cáu xấu theo tinh thần cao thượng của hiệp sĩ.

- Hành động: dũng cảm, bất chấp hiểm nguy (xông vào đánh cối xay gió dù biết là không cân sức, đau đớn mà không hề rên rỉ).

- Quan niệm sống: quên mình (chẳng hè chăm lo cho bản thân, quên cả chuyện ăn, chuyện ngủ).

b) Đánh giá chung về nhân vật Đôn Ki-hô tê: 

Điểm mấu chốt là do trí tuệ bị mê muội, hoang tưởng cho nên lẽ ra từ ước muốn, hành động đến quan niệm của Đôn Ki-hô-tê đều có nhiều điểm đáng biểu dương thì tất cả lại trở thành những chuyện nực cười, đáng trách.

Câu 3 trang 79 - SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Vẫn qua các sự việc ấy, chứng minh nhân vật Xan-chô an-xa cũng bộc lộ cả những mặt tốt lẫn mặt xấu.

Trả lời:

- Xan-chô Pan-xa: một bác nông dân béo, lùn nhận làm giám mã cho Đôn Ki-hô-tê với hi vọng dau này chủ công thành danh toại, bác sĩ được làm thống đốc, cai trị một vài hòn đảm. Giám mã đủng đỉnh cưỡi lừa đi theo chủ, lúc nào cũng mang theo bầu rượu và cái túi hai ngăn đựng đầy đủ thức ăn ngon.

- Khi nhìn thấy những chiếc cối xay gió, đầu óc bác hoàn toàn tỉnh táo,khi chủ muốn tấn công, bác can ngăn (xem cụm đối thoại đầu tiên của hai nhân vật - Xec-van-tec chỉ đặt dấu ngoặc kép ở đầu và cuối mỗi cụm đối thoại). Bác không theo chủ khi chủ xông tới giao tranh với cối xay gió; xử dự như thế có đúng không? Dù thế nào đi nữa cũng phải thừa nhận rằng bác sợ hãi, nhút nhát, nếu không muốn nói là hen nhát. Hơi đau một chút là sẽ rên rỉ ngay như bác nói thì thật quá đáng! Quan tâm đến những nhu cầu vật chất hàng ngày như cái ăn cái ngủ là chuyện bình thường;nhưng hình như bác quá chú trọng chăm lo cho cá nhân mình nên trở thành tầm thường.

Câu4 trang 79 - SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Đối chiếu Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa về các mặt: dáng vẻ bề ngoài, nguồn gốc xuất thân, suy nghĩ, hành động,... để thấy rõ nhà văn đã xây dựng một cặp nhân vật tương phản.

Trả lời:

- Đôn Ki-hô-tê dòng dõi quý tộc, Xan-chô Pan-xa nguồn gốc nông dân. Đôn Ki-hô-tê gày gò, cao lênh khênh lại cưỡi trên lưng con ngựa còm, nên càng cao thêm. Xan-chô Pan-xa đã béo lùn lại được nhà văn bố trí ngồi trên lưng lừa nên càng lùn tịt.

- Đôn Ki-hô-tê có khát vọng cao cả, Xan-chô Pan-xa có ước muồn tầm thường. Đôn Ki-hô-tê mong giúp ích cho đời, Xan-chô Pan-xa chỉ nghĩ đến cá nhân mình. Đôn Ki-hô-tê mê muội, Xan-chô Pan-xa tỉnh táo. Đôn Ki-hô-tê hão huyền, Xan-chô Pan-xa thiết thực. Đôn Ki-hô-tê dũng cảm, Xan-chô Pan-xa hèn nhát.

=> Hai nhân vật đối lập nhau làm nổi bật nhau lên.