Văn bản: Tôi đi học

Câu 1 trang 9 - SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Những gì đã gợi lên trong lòng nhân vật "tôi" kỉ niệm về buổi tưụ trường đầu tiên ? Đọc toàn bộ truyện ngắn, em thấy những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự như thế nào ?

Những yếu tố đã gợi lên trong lòng nhân vật "tôi" kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên đó là : thời tiết vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc.

Đọc toàn bộ truyện ngắn, những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự :

- Từ hiện tại nhớ về quá khứ : tiết trời cuối thu, hình ảnh các em nhỏ đến trường gợi cho nhân vật "tôi" nhớ lại.

- Dòng hồi tưởng của nhân vật "tôi" trở về con đường cùng mẹ tới trường.

- Cảm giác của nhân vật "tôi" khi nhìn thấy ngôi trường ngày khai giảng, khi nhìn các bạn, lúc nghe gọi tên mình vào lớp.

- Tâm trạng hồi hộp của nhân vật "tôi" lúc ngồi vào chỗ của mình trong giờ học đầu tiên.

Câu 2 trang 9 - SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật "tôi" khi cùng mẹ đi trên đường tới trường, khi nghe gọi tên và phải rời bàn tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp, khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên.

- Con đường, cảnh vật trên đường vốn rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, nhân vật "tôi" cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng mình.

- Nhân vật "tôi" cảm thấy trang trọng và đứng đắn trong chiếc áo vải dù đen dài cùng mấy quyển vở mới trên tay. 

- Cẩn thận, nâng niu mấy quyển vở, lúng túng muốn thử sức nên xin mẹ được cầm cả bút, thước như các bạn khác.

- Ngạc nhiên thấy sân trường hôm nay dày đặc cả người, ai cũng ăn mặc sạch sẽ, gương mặt tươi vui và sáng sủa.

- Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thưòng. Nhân vật "tôi" cảm thấy mình bé nhỏ, do đó lo sợ vẩn vơ.

- Giật mình và lúng túng khi nghe gọi đến tên mình.

- Càng cảm thấy sợ khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ.

- Nghe những tiếng khóc của bạn, cảm thấy bước vào thế giới khác, xa lạ.

- Vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin khi bước vào giờ học đầu tiên.

Câu 3 trang 9 - SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Em có cảm nhận gì về thái độ, cử chỉ của những người lớn (ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới, các phụ huynh) đối với các em bé lần đầu đi học ?

Cảm nhận về thái độ, cử chỉ của những người lớn đối với các em bé lần đầu đi học :

- Ông đốc là một người lãnh đạo nhà trường rất hiền từ, nhân ái.

- Thầy giáo trẻ niềm nở, tươi cười đón nhận hocj sinh lớp mới.

- Các bậc phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em mình trong buổi tựu trường đầu tiên, đều trân trọng dự buổi khai giảng và cũng hồi hộp như các em.

Thái độ, cử chỉ cuả những người lớn đối với các em bé (trong lần đầu đi học) tỏ ra có trách nhiệm, tạo ấn tượng tốt đẹp trong các em ngay từ buổi đầu tiên đến trường.

Câu 4 trang 9 - SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Hãy tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn.

Các hình ảnh so sánh :

- "Tôi quên thế nào được ... mỉm cười giữa bầu trời quang đãng". 

- "Ý nghĩa ấy ... lướt ngang trên ngọn núi".

- "Họ như con chim con ... rụt rè trong cảnh lạ".

Cách so sánh trên xuất hiện ở các thời điểm khác nhau để diễn tả tâm trạng cảm xúc của nhân vật "tôi".  Đây là cách so sánh giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm được gắn với những cảnh sắc thiên nhiên sáng tươi, trữ tình. Qua đó cảm giác, ý nghĩ của nhân vật "tôi" được ta cảm nhận cụ thể, rõ ràng hơn, truyện ngắn giàu chất thơ hơn.

Câu 5 trang 9 - SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn này. Sức cuốn hút của tác phẩm, theo em, được tạo nên từ đâu ?

- Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện :

+ Bố cục truyện theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật "tôi" theo trình tự thời gian của một buổi tựu trường.

+ Kết hợp hài hòa giữa kể, tả với bộc lộ cảm xúc.

- Sức cuốn hút của truyện được tạo bởi :

+ Đặc sắc nghệ thuật của truyện tạo nên chất thơ của tác phẩm.

+ Chất trữ tình thiết tha, trong trẻo từ :

* Tình huống truyện.

* Tình cảm ấm áp của người lớn đối với các em nhỏ.

* Hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường.

* Các so sánh giàu chất trữ tình.