a) \(\displaystyle {3 \over { - 20}},{{ - 11} \over { - 30}},{7 \over {15}}\)
\(\begin{array}{l}\dfrac{3}{{ - 20}} = \dfrac{{3:\left( { - 1} \right)}}{{ - 20:\left( { - 1} \right)}} = \dfrac{{ - 3}}{{20}};\\\dfrac{{ - 11}}{{ - 30}} = \dfrac{{ - 11:\left( { - 1} \right)}}{{ - 30:\left( { - 1} \right)}} = \dfrac{{11}}{{30}}\end{array}\)
Khi đó ta cần quy đồng mẫu các phân số sau: \(\displaystyle {-3 \over {20}},{{ 11} \over { 30}},{7 \over {15}}\)
\(20 = {2^2}.5\)
\(30 = 2.3.5\)
\(15=3.5\)
BCNN(15,20,30) = \({2^2}.3.5=60\)
Thừa số phụ thứ nhất là: 60: 20= 3
Thừa số phụ thứ hai là 60 : 30 = 2
Thừa số phụ thứ ba là: 60 : 15 = 4
Quy đồng mẫu ta được:
\(\eqalign{
& {3 \over { - 20}} = {{ - 3} \over {20}} = {{ - 3.3} \over {20.3}} = {{ - 9} \over {60}} \cr
& {{ - 11} \over { - 30}} = {{11} \over {30}} = {{11.2} \over {30.2}} = {{22} \over {60}} \cr
& {7 \over {15}} = {{7.4} \over {15.4}} = {{28} \over {60}} \cr} \)
b) \(\displaystyle {{ - 6} \over { - 35}},{{27} \over { - 180}}\), \(\displaystyle {{ - 3} \over { - 28}}\)
Rút gọn:\(\dfrac{{27}}{{ - 180}} = \dfrac{{27:\left( { - 9} \right)}}{{ - 180:\left( { - 9} \right)}} = \dfrac{{ - 3}}{{20}}\)
\(\dfrac{{ - 6}}{{ - 35}} = \dfrac{{ - 6:\left( { - 1} \right)}}{{ - 35:\left( { - 1} \right)}} = \dfrac{6}{{35}}\)
\(\dfrac{{ - 3}}{{ - 28}} = \dfrac{{ - 3:\left( { - 1} \right)}}{{ - 28:\left( { - 1} \right)}} = \dfrac{3}{{28}}\)
Khi đó ta quy đồng mẫu các phân số sau: \(\displaystyle {{ 6} \over { 35}},{{-3} \over { 20}}\), \(\displaystyle {{ 3} \over { 28}}\)
\(35=5.7\)
\(20 = {2^2}.5\)
\(28 = {2^2}.7\)
BCNN(20,35,28) = \({2^2}.5.7 = 140\)
Thừa số phụ thứ nhất là: 140 : 35 = 4
Thừa số phụ thứ hai là: 140 : 20 = 7
Thừa số phụ thứ ba là: 140 : 28 = 5
Quy đồng mẫu ta được:
\(\eqalign{
& {{ - 6} \over { - 35}} = {6 \over {35}} = {{6.4} \over {35.4}} = {{24} \over {140}} \cr
& {{27} \over { - 180}} = {{ - 3} \over {20}} = {{ - 3.7} \over {20.7}} = {{ - 21} \over {140}} \cr
& {{ - 3} \over { - 28}} = {3 \over {28}} = {{3.5} \over {28.5}} = {{15} \over {140}} \cr} \)
