Bài 43 trang 163 SBT toán 9 tập 1

Đề bài

Cho điểm \(A\) nằm trên đường thẳng \(d,\) điểm \(B\) nằm ngoài đường thẳng \(d.\) Dựng đường tròn \((O)\) đi qua  \(A\) và \(B,\) nhận đường thẳng \(d\) làm tiếp tuyến.

Lời giải

Phân tích

−  Giả sử dựng được đường tròn \((O)\) qua \(A,\) \(B\) và tiếp xúc với \(d.\) Khi đó đường tròn \((O)\) phải tiếp xúc với \(d\) tại \(A.\)

−  Đường tròn \((O)\) đi qua \(A\) và \(B\) nên tâm \(O\) nằm trên đường trung trực của \(AB.\)

−  Đường tròn \((O)\) tiếp xúc với \(d\) tại \(A\) nên điểm \(O\) nằm trên đường thẳng vuông góc với \(d\) tại điểm \(A.\)

Cách dựng

−  Dựng đường thẳng trung trực của \(AB.\)

−   Dựng đường thẳng đi qua \(A\) và vuông góc với \(d.\) Đường thẳng này cắt đường trung trực của \(AB\) tại \(O.\)

−  Dựa đường tròn \(( O; OA)\) ta được đường tròn cần dựng.

Chứng minh

Vì \(O\) nằm trên đường trung trực của \(AB\) nên \(OA = OB.\) Khi đó đường tròn \((O; OA)\) đi qua hai điểm \(A\) và \(B.\)

Ta có: \(OA\) vuông góc với \(d\) tại \(A\) nên \(d\) là tiếp tuyến của \((O).\)

Vậy \((O)\) thỏa mãn điều kiện bài toán.

* Biện luận: Ta luôn dựng được một đường tròn thỏa mãn điều kiện của đề bài.