Bài 47 trang 163 SBT toán 9 tập 1

Đề bài

Cho đường tròn \((O)\) và đường thẳng \(d\) không giao nhau. Dựng tiếp tuyến của đường tròn \((O)\) sao cho tiếp tuyến đó song song với \(d.\)

Lời giải

*        Phân tích

Giả sử tiếp tuyến của đường tròn dựng được thỏa

mãn điều kiện bài toán.

− \(d_1\) là tiếp tuyến của đường tròn tại  \(A\) nên \(d_1\bot OA\)

− Vì \(d_1// d\) nên \(d\bot OA.\)

Vậy \(A\) là giao điểm của đường thẳng kẻ từ \(O\) vuông góc với \(d.\)

*        Cách dựng

− Dựng \(OH\) vuông góc với \(d\) cắt đường tròn \((O)\) tại \(A\) và \(B.\)

− Dựng đường thẳng \(d_1\) đi qua \(A\) và vuông góc với \(OA.\)

− Dựng đường thẳng \(d_2\) đi qua \(B\) và vuông góc với \(OB.\)

Khi đó \(d_1\) và \(d_2\) là hai tiếp tuyến cần dựng.

*        Chứng minh

Ta có: \(A\) và \(B\) thuộc \((O)\)

\(d_1//d\) mà \(d \bot OH\) nên \(d_1 \bot OH\) hay \(d_1 \bot  OA \) tại \(A\)

Suy ra \(d_1\) là tiếp tuyến của đường tròn \((O)\)

\(d_2//d\)  mà \(d\bot  OH \) nên \(d_2\bot OH\) hay \(d_2\bot OB\) tại \(B\)

Suy ra \(d_2\) là tiếp tuyến của đường tròn \((O)\)

*        Biện luận

Đường thẳng \(OH\) luôn cắt đường tròn \((O)\) nên giao điểm \(A\) và \(B\) luôn dựng được.