Bài 46 trang 163 SBT toán 9 tập 1

Đề bài

Cho góc nhọn \(xOy,\) điểm \(A\) thuộc tia \(Ox.\) Dựng đường tròn tâm \(I\) tiếp xúc với \(Ox\) tại \(A\) và có tâm \(I\) nằm trên tia \(Oy.\)

Lời giải

*  Phân tích

Giả sử đường tròn tâm \(I\) dựng được thỏa mãn điều kiện bài toán.

− Đường tròn tâm \(I\) tiếp xúc với \(Ox\) tại \(A\) nên \(I\) nằm trên đường thẳng vuông góc với \(Ox\) kẻ từ \(A.\)

−  Tâm \(I\) nằm trên tia \(Oy\)  nên \(I\) là giao điểm của \(Oy\) và đường thẳng vuông góc với \(Ox\) tại \(A.\)

*  Cách dựng

− Dựng đường vuông góc với \(Ox\) tại \(A\) cắt \(Oy\) tại \(I.\)

− Dựng đường tròn \((I; IA).\)

Chứng minh

Ta có: \(I\) thuộc \(Oy,\)\( OA ⊥ IA\) tại \(A.\)

Suy ra \(Ox\) là tiếp tuyến của đường tròn \(( I;IA)\) hay \((I; IA)\) tiếp xúc với \(Ox.\)

* Biện luận

Vì \(\widehat {xOy}\) là góc nhọn nên đường thẳng vuông góc với \(Ox\) tại \(A\) luôn cắt tia \(Oy\) nên tâm \(I\) luôn xác định và duy nhất.